Przewodnik po Kubie

5,6K

Poradnik Kuba

 

1. Jak dolecieć na Kubę? Loty na Kubę.

  „Poradnik Kuba” rozpoczynamy od tematu lotów. Głównym portem lotniczym na Kubie jest międzynarodowy port lotniczy José Martí w Hawanie. Z Europy dolecicie tam takimi liniami jak: Aeroflot (z Moskwy), AirEuropa (z Madrytu), Iberia (z Madrytu od 1 czerwca 2015), AirFrance (z Paryża), Condor (z Frankfurtu), KLM (z Amsterdamu), Virgin Atlantic (z Londynu). Niestety na Kubę nie da się dolecieć bezpośrednio z Polski chyba, że lecimy czarterem na półwysep Varadero. Loty takie oferują między innymi  Rainbow Tours czy TUI. Nam udało się polecieć na Kubę dzięki promocyjnemu przelotowi liniami AirEuropa z Madrytu za…690zł w obie strony! To nie pierwsza taka promocja od AirEuropa. Naprawdę warto na bieżąco śledzić  jej oferty, bo bardzo często trafiają się perełki cenowe w najdalsze zakątki świata.  

 Transport do miasta z lotniska w Hawanie

• Taxi

Oficjalnie jest to jedyna forma transportu z lotniska do centrum Hawany. Państwowa taksówka (legalna) kosztuje maksymalnie 25 CUC. Oczywiście osoby posiadające zdolności negocjacyjne mogą wytargować cenę nawet  do ok. 15 CUC.  Nam z lotniska udało się dojechać za 10 CUC! Jak to zrobiliśmy? Stojąc w kolejce do wymiany walut zaczepiliśmy innych turystów i zaproponowaliśmy im wspólny przejazd do centrum oraz podzielenie się kosztami :)

• Autobusy

Przejazd autobusem jest dużo tańszą opcją niż przejazd taksówką. Podobno po wyjściu z terminala po lewej stronie przy jednej z ostatnich kolumn znajduje się nieoznaczony przystanek autobusu dla pracowników lotniska. O ile uda wam się do niego wsiąść, to musicie nim dojechać do przystanku P12 i tam przesiąść się na autobus linii P12 (pod drugiej stronie ulicy). Ten dowiezie was pod Kapitol. Przejazd tymi dwoma autobusami kosztuję ok. 1 CUP, czyli „grosze”. Uwaga: Tej metody sami nie sprawdzaliśmy, ale czytaliśmy o niej w wielu miejscach.  

2. Jak uzyskać wizę na Kubę?

 

Na Kubę potrzebna jest wiza (karta turysty) tzw. tarjeta de turista. Nie jest wbijana do paszportu jako stempel czy wlepka, tylko wydawana jest w postaci pojedynczej kartki papieru. Najłatwiejszym sposobem na jej uzyskanie jest jej zakup poprzez biuro podróży Opal Travel w Warszawie.

• Koszt wizy to 125 zł za osobę
• Wystarczy dostarczyć skan paszportu (strona ze zdjęciem) i wiza wydawana jest od ręki
• Można ją również załatwić przez kuriera lub rodzinę/znajomych – nie musicie stawiać się osobiście

Dla osób z Krakowa istnieje możliwość  zakupu wizy w La Compania Cuban.

• Koszt: 22 Euro + opłata manipulacyjna 61.50 PLN (50 PLN + 23% VAT

Kolejna możliwość to załatwienie wizy poprzez Ambasadę Kuby w Warszawie, ul. Domaniewska 34A, 3 piętro, tel: (22) 848 17 15/ 646 11 78. Ambasada czynna jest od godz. 9:00 do 14:00 we wtorki i czwartki. Czas oczekiwania na wizę wynosi minimum tydzień. Koszt wizy to 22 Euro – płatność tylko gotówką!

• Słyszeliśmy jednak, że ambasada kieruje interesantów na biuro podróży Opal Travel

UWAGA: Od dnia 01.05. 2015 r. nie jest już pobierana opłata wyjazdowa! Wcześniej każdy musiał zapłacić dodatkowo 25 CUC tzw. podatku wyjazdowego.  

O wizie na Kubę pisaliśmy szczegółowo w poście „ Jak uzyskać wizę na Kubę?” 

 

3. Kiedy jechać na Kubę? Pogoda na Kubie.

    Kuba leży w strefie tropikalnej, w której występują dwie wyraźnie pory roku: deszczowa (maj–październik) i sucha (listopad–kwiecień). W porze suchej praktycznie codziennie świeci słońce, a średnia temperatura powietrza waha się w granicach 24-27 stopni Celsjusza. Temperatura wody dochodzi  nawet do 28 stopni! W porze deszczowej często pada i występuje duża wilgotność powietrza. Średnie temperatury powietrza dochodzą wtedy do 32 stopni Celsjusza, czyli jest baaardzo gorąco. Najlepiej na egzotyczne wakacje na Kubie wybrać się w miesiącach od listopada do kwietnia, kiedy temperatura powietrza jest przyjemna, a opady deszczu znikome. Uwaga: Okres od czerwca do września to pora huraganów na Karaibach, dlatego nie polecamy wyjazdów w tym terminie!  

4. Co warto zobaczyć na Kubie?

   

Najważniejsze atrakcje Hawany

Hawana to przepiękne kolonialne miasto, w którym warto zatrzymać się na dłużej. Na uwagę zasługuje fakt, że Starówka w roku 1982 została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO.  Dlatego zwiedzanie Hawany proponujemy zacząć właśnie od La Habana Vieja (Starej Hawany). Stara Hawana (La Habana Vieja) – Obejmuje niewielki teren o zasięgu dawnych murów obronnych. Koniecznie trzeba tam zobaczyć

• Plac Katedralny

Położony obok wybrzeża i otoczony zabytkowymi kamienicami, w których znajdują się liczne muzea, sklepy i restauracje. To tutaj można spotkać Kubańczyków z cygarem w ustach, którzy za drobną opłatą (1CUC) chętnie pozują do zdjęć.

• Plaza de Armas (Plac Broni)

To centrum Starego Miasta. Prowadzi do niego ulica Obispo – główny deptak Starówki. Na placu Kubańczycy handlują książkami, z których większość to biografie o Fidelu i Che. Tutaj znajduje się również najbardziej imponujący budynek w Hawanie, tj. Palacio de los Capitanes Generales (Pałac Gubernatora) zajmujący całą zachodnią ścianę placu. Budynek ten jest jednym z  przykładów architektury barokowej w Hawanie.

• Plaza de San Francisco 

Dostaniecie się na niego idąc ulicą Mercaderes z Plaza de Armas. Na Plaza de San Francisco odnajdziecie polski akcent – Fryderyka Chopina siedzącego na ławce.

• Plaza Vieja (Stary Plac)

Dookoła placu zaplanowano budynki mieszkalne z charakterystycznymi podcieniami i kolumnami. Miał służyć mieszkańcom za miejsce spotkań i wspólnej zabawy. Obecnie w  odrestaurowanych kamienicach mieszczą się liczne restauracje i bary.

• Plaza de San Francisco de Asis (plac św. Franciszka z Asyżu)

Dostaniecie się na tam idąc z Plaza Vieja na wschód ulicą Brazil i skręcając w lewo w ulicę Oficios. Jest to jeden z najstarszych placów w mieście. Z jednej strony otwarty jest na przystań Terminal Sierrra Maestra, a dzięki licznym pracom renowacyjnym większość budynków otaczających Plaza de San Francisco de Asis gruntownie odnowiono. Dookoła znajdują się kawiarenki, a na samym placu stoi piękna biała fontanna.

• Kapitol

Zlokalizowany jest w niewielkiej odległości od La Habana Vieja. Pełnił kiedyś rolę siedziby parlamentu Kuby. Obecnie znajduje się w nim centrum kongresowe. Z zewnątrz wygląda niemal identycznie jak Kapitol w Waszyngtonie. W pobliżu Kapitolu zlokalizowana jest słynna Fabryka Cygar Partagas.

• Malecon

To 8 km nadmorska promenada, przy której znajduje się  Castillo de San Salvador de la Punta – forteca z parkiem. Malecon to głównie miejsce spotykań Hawańczyków. Bardzo łatwo dostać się na niego idąc spod Kapitolu deptakiem Prado/ Paseo de Marti.

• Dzielnica Miramar

Znajduje się na zachodnim końcu Maleconu i jest najmłodszą dzielnicą Hawany. Tę część stolicy Kuby uważa się za najbardziej elegancką. Dziś mieszczą się tu przede wszystkim hotele.

• Plac Rewolucji (Plaza de la Revolución)

Zajmuje teren o powierzchni aż 72 tysięcy metrów kwadratowych i jest to 31 pod względem wielkości plac miejski na świecie. Swoje mowy wygłaszali na nim wszyscy najbardziej znani politycy kubańscy, tacy jak Fidel Castro. Najbardziej charakterystycznym miejscem placu jest pomnik jednego z najważniejszych bohaterów narodowych Kuby- Jose Marti.

• Havana Forest 

Przepiękny park z niesamowitą roślinnością zlokalizowany w samym środku miasta. O najważniejszych atrakcjach Hawany pisaliśmy też w naszym poście Zwiedzanie Hawany – najciekawsze atrakcje kubańskiej stolicy.   

Najważniejsze atrakcje Varadero

Varadero to najbardziej znany kubański kurort. Przybywają do niego turyści z całego świata spragnieni odpoczynku, słońca i plaż. W Varadero nie znajdziecie zatem zbyt wielu zabytków. Jest tu trochę sklepów, straganów, restauracji i dyskotek. Nie jest to jednak prawdziwa Kuba, bo tą zobaczycie m.in. w Hawanie.

• Plaże – przepiękne, piaszczyste o długości 20 km! Z każdego miejsca w mieście można się na nie dostać w ciągu 10 min, bowiem szerokość półwyspu prawie nigdzie nie jest większa niż pół kilometra. Na plażach brak jest handlu obwoźnego, naganiaczy czy masażystów, a wzdłuż nich rozciągają się liczne palmy i drzewa, pod którymi można odpocząć od upałów. Wypożyczenie leżaków, parasoli czy sprzętu wodnego możliwe jest tylko w okolicy dużych hoteli.
• Lokalne biura turystyczne oferują również liczne wycieczki fakultatywne. Niestety są one koszmarnie drogie! Całodniowa wycieczka katamaranem na wyspę Cayo Blanco z pełnym wyżywieniem i open barem kosztowała ponad 300 zł/os. i była jedną z tańszych w cenniku.

  O najważniejszych atrakcjach Hawany pisaliśmy też w naszym poście Varadero – ideale miejsce na rajski wypoczynek.  

Co warto zobaczyć na Kubie? 

Kuba to oczywiście coś więcej niż tylko Hawana i Varadero. Jeżeli macie więcej czasu to warto odwiedzić następujące miejsca:

• Trinidad – kolonialne miasteczko z niesamowitym kubańskim klimatem
• Santiago de Cuba – główny ośrodek gospodarczy i kulturalno-naukowy wschodniej części Kuby
• Viñales – park narodowy z jaskiniami i górami. W pobliżu uprawiany jest tytoń
• Ciénaga de Zapata National Park – park narodowy, w którym można obserwować wiele egzotycznych ptaków
• Cayo Largo – niewielka wyspa z jednymi z najładniejszych plaż na świecie

 

5. Jak przemieszczać się po Kubie?

 

 

Jak poruszać się po Hawanie?

Komunikacja publiczna dla turystów w Hawanie praktycznie nie istnieje. Autobusy kursujące po mieście są niemiłosiernie przepełnione i jeżdżą według tylko sobie znanych rozkładów jazdy. Alternatywą dla nich są zatem taksówki, taxi colectivo (taksówki łączone), coco taxi (riksze motorowe),  bądź riksze rowerowe – są one praktycznie na każdym kroku. Przy Parque Central znajduje się  również przystanek autobusów linii TURIBUS, która oferuje przejazd widokowymi autobusami dookoła Hawany, z możliwością wielokrotnego wsiadania i wysiadania. Trasa obejmuje Starą Hawanę, Malecón, aż po dzielnicę Vedado. W tej samej firmie można też kupić bilet do Playa del Este (Zachodnich Plaż). W Hawanie istnieje również możliwość wypożyczenia auta. Najbardziej znanymi firmami wynajmującymi samochody są: Cuba car, Havan autos i Trans autos. Siedziby tych firm znajdują się na lotnisku i  w wielu hotelach. Ceny wahają się od 35 EUR do 60 EUR na dobę. Bardzo ważne jest aby wykupić kompleksowe ubezpieczenie! Do wypożyczenia samochodu często wymagana jest karta kredytowa. Lepiej nie podróżować nocą, kiedy po drogach jeżdżą nieoświetlone pojazdy. Za benzynę płaci w CUC. Tak naprawdę, aby zwiedzić La Habana Vieja i  Malecon nie potrzebujecie ani samochodu ani taksówki. Odległości są  tak niewielkie, że spokojnie pokonacie je pieszo bądź taksówką rowerową. Dodatkowo dla miłośników motoryzacji i fanów starych amerykańskich aut z lat 50-60-tych polecamy przejażdżkę przez dzielnicę La Habana Vieja, Malecon, dzielnicę Miramar, Havana Forest czy Plac Rewolucji. Samochody wraz z kierowcą można wypożyczyć za 30CUC/ godz. na placu przy Kapitolu.  

Jak poruszać się po Varadero?

Po mieście bardzo łatwo można się przemieszczać zwykłymi taksówkami, coco taxi (tzw. tricykle), taksówkami rowerowymi, autobusem turystycznym (nie polecamy!), rowerem, skuterem, a nawet bryczkami konnymi! My jak zwykle polecamy piesze wędrówki.  

6. Noclegi na Kubie

 

Na Kubie możliwe są dwa sposoby znalezienia noclegu. Najbardziej oczywisty to rezerwacja noclegu w hotelu.  Zarówno Hawana jak i Varadero mogą się poszczycić bardzo bogatą bazą hotelową, poczynając od ekskluzywnych i mega drogich, a kończąc na hotelach tańszych o niskim standardzie. Drugą opcją i szczególnie przez nas polecaną są tzw. casas particulares (prywatne domy Kubańczyków). Cena za wynajem pokoju waha się w granicach 15-35 CUC za dobę (zazwyczaj są to pokoje z łazienką i ciepłą wodą). Za dodatkową opłatą (5-8 CUC) istnieje możliwość dokupienia śniadania. Serwowane są one specjalnie dla was i o wybranej przez was godzinie.  Z doświadczenia wiemy, że jedzenia w casach nie żałują, a stoły uginają się pod jego ciężarem. Dodatkowo mieszkanie w casas particulares daje wspaniałą okazję do  poznania Kubańczyków, ich zwyczajów i mentalności. Jak zarezerwować nocleg w casie particulares? Wiele Kubańczyków oferuje swoje mieszkania w internecie, gdzie dokonać możecie rezerwacji noclegu (mimo, iż na Kubie dostęp do internetu jest bardzo, bardzo ograniczony). Bardzo często taksówkarze wiozący turystów z lotniska proponują podwiezienie do „zaprzyjaźnionej” kwatery. Należy pamiętać, że każda legalna casa particulares oznaczona jest niebieskim znaczkiem (coś na kształt kotwicy).

 

Noclegi w Hawanie

• Casa Mirador la Colina

Obiecujemy, że jeśli się tam zatrzymacie na pewno nie będziecie rozczarowani. Właścicielka Aymee i jej mąż Gasper sprawią, że poczujecie się jak w domu od momentu przyjazdu, aż do chwili opuszczenia ich mieszkania. Casa Mirador la Colina jest absolutnie cudowna! Zarówno wystrój pokoi, ciepła domowa atmosfera jak i serwowane przez Aymee przepyszne śniadania na długo pozostaną w waszej pamięci. Każdy pokój zaopatrzony jest w  łazienkę, ręczniki, suszarkę do włosów, TV, klimatyzację, wiatrak i wodę do picia. Dodatkowym atutem jest położenie kwatery. Po ok. 30 min spacerze znajdziecie się w okolicy dzielnicy La Habana Vieja. Cena: 25 CUC/ pokój (śniadanie dodatkowo płatne 8CUC) Adres:  Calle Ronda No. 1 e na skrzyżowaniu z ulicą Neptuno i San Miguel, dzielnica Vedado Rezerwacja: Przez booking.com  

Noclegi w Varadero

Na początku półwyspu Varadero (między calle 1 a 36) usytuowane są kwatery prywatne – casas particulares. My właśnie tu się zatrzymaliśmy i jak najbardziej polecamy! Im bliżej końca tym więcej hoteli. Należy pamiętać, że zakup noclegu w jednym z wielu hoteli w Varadero jest bardzo często związany z wykupieniem całego pakietu all inclusive i to na minimum tydzień.  

• Casa Santa Maria Inn

Kwatera położona jest w początkowej części półwyspu Varadero. Do dyspozycji gości jest cały 2-pokojowy apartament z łazienką (ciepła woda, ręczniki, mydło), salonem i w pełni wyposażoną kuchnią. Dodatkowo przed casą znajduje się mały ogród. Dojście do plaży jest bardzo łatwe i zajmuje ok. 2-3 min. W pobliżu casy znajdują się liczne restauracje, wypożyczalnia rowerów, sklep, przystanek. Właściciele niestety nie znają języka angielskiego ale w niczym to nie przeszkadza bo angielskojęzycznymi gośćmi opiekuje się brat właściciela- Pan Edward. Mega sympatyczny i pomocny człowiek! Cena: 35 CUC (śniadanie dodatkowo płatne 5CUC) Adres: Calle 17 no. 103 entre 1 eray 2da, Varadero Rezerwacja: z ulicy :-) możliwość rezerwacji mailowej: [email protected] lub telefonicznej +5353915969  

7. Kuchnia kubańska

 

Powtórzymy to co już napisaliśmy w poście o Varadero, że przed wyjazdem na Kubę naczytaliśmy się, że jedzenie  jest tam po prostu niedobre. W sumie potwierdzamy i jednocześnie zaprzeczamy. Jeśli chodzi o owoce morza (zwłaszcza homary) to są przepyszne i mega tanie w porównaniu z europejskimi cenami. Ku naszemu zaskoczeniu Kubańczycy potrafią również upiec całkiem dobrą (na bardzo cienkim cieście) pizze! Z kolei dania mięsne z kurczakiem czy wieprzowiną smakują bardzo przeciętnie. Do tego na talerzu zawsze podają gorące chipsy ziemniaczane i ryż z sosem z czarnej fasoli. Będąc na Kubie nie możecie sobie odmówić przepysznych drinków: mohito, pinacolady czy Cuba Libre. Ten pierwszy przyrządzany jest troszkę inaczej niż u nas, bo Kubańczycy nie dodają do mohito kruszonego lodu.  Musimy jednak przyznać, że rumu tam na pewno nie żałują, a drinki smakują wyśmienicie.  

Restauracje w Hawanie

W Hawanie obowiązuje jedna podstawowa zasada. In dalej od głównych atrakcji turystycznych tzn. od La Habana Vieja tym z pewnością zjemy dużo, dużo taniej, co wcale nie oznacza, że gorzej. Przestrzegamy przed stołowaniem się w dzielnicy China Town przy Calle Zanja. Jedzenie kompletnie nie przypomina jedzenia azjatyckiego, serwis jest tragiczny (czas oczekiwania na danie to ponad godzinę!). Jakby tego było mało to oszukują na rachunku (oczywiście na niekorzyść klienta)! Polecamy restauracje zlokalizowane przy calle San Miguel czy Neptuno:

• Los Pachangueros

Bardzo przyjemna kubańska restauracja. Ceny bardzo przystępne. Serwują wyśmienite owoce morza, w tym przepyszne homary. Proponujemy udać się tam na lunch. Kuchnia: kubańska Adres: Calle San Miguel (w pobliżu casa Mirador la Colina)  

• Loco Loco

Klimatyczna restauracja zlokalizowana na 1 piętrze kamienicy z urokliwymi małymi balkonami, na których w bardzo miłej atmosferze można zjeść pizzę i napić się kubańskiego piwa. Niestety nie sprzedają tam mohito. Idealna na wieczorną kolację. Kuchnia: kubańska Adres: Calle San Miguel    

Restauracje w Varadero

Najwięcej restauracji na półwyspie Varadero zlokalizowanych jest w bocznych uliczkach między calle 17 a calle 46.

• Pink Cow

Zdecydowany zwycięzca podczas całego naszego wyjazdu . Restauracja zlokalizowana jest na dachu małego budynku. Ma niesamowity klimat. Serwują w niej przepyszną pizzę (6-8 CUC) oraz niezliczoną ilość różnorodnych drinków (cena za drinka to tylko 2,5 CUC). Jedynym minusem jest to, że trzeba sobie wcześniej zarezerwować w niej stolik, bo chętnych na kolację w tym miejscu jest wielu. Kuchnia: włoska, kubańska Adres: Calle 21   Przykładowe ceny jedzenia (2015 rok): woda (1l) – 1 CUC drink (mojito) – 2.5-3.5 CUC rum (1l) – 2-3 CUC piwo – 1.5-2.5 CUC kawa – 0.5 – 2 CUC soft drink – 0.5 CUC obiad (homar) – 15-20 CUC pizza – 6-8 CUC lody – 1 CUC Więcej informacji o cenach można znaleźć tutaj.  

8. Kubańczycy

 

  Kubańczycy to bardzo mili i przyjaźni ludzie na każdym kroku gotowi pomóc – do domu zaproszą, rumem poczęstują. Muzykę mają we krwi. Kiedy słyszą rytmy salsy natychmiast zaczynają tańczyć. Jako, że nie mają normalnego dostępu do elektroniki/internetu w inny sposób niż my organizują sobie czas wolny. Ich życie toczy się głównie na ulicy: grają w baseball, w piłkę, sączą rum z plastikowych kubeczków czy po prostu siedzą w bujanych fotelach przed domem i obserwują otoczenie. Co ciekawe odsetek ludzi z wyższym wykształceniem na Kubie należy do największych na świecie, jednak nie przekłada się to zupełnie na ich zarobki i dostatnie życie.W większości Kubę zamieszkują ubodzy ludzie.  Do najbardziej znanych Kubańczyków oczywiście zaliczamy Fidela Castro i Che Guevara.  

9. Religia na Kubie

Na Kubie zdecydowana większość mieszkańców to katolicy.  

10. Język

Językiem urzędowym jest hiszpański. W wielu miejscach (hotele, casy particulares, restauracje, taxi) porozumiecie się w języku angielskim.  

11. Bezpieczeństwo na Kubie

Kuba jest jednym z bezpieczniejszych krajów regionu Karaibów i Ameryki Południowej. Oczywiście jak w każdym innym turystycznym miejscu zdarzają się i tu kieszonkowcy czy oszuści próbujący wyłudzić pieniądze. Dlatego należy zachować ostrożność i z dystansem podchodzić do przesadnie wylewnych osób starających się z nami szybko zaprzyjaźnić. O ile Kubańczycy to bardzo mili ludzie, to głównie w Hawanie możemy natknąć się na oszustów i naciągaczy. Większość Kubańczyków ma jednak ogromną świadomość tego, że to właśnie turyści są jednym z podstawowych źródeł ich dochodu, dlatego mimo częstych zaczepek z ich strony, czuliśmy się tam wyjątkowo bezpiecznie. Turystki powinny się wystrzegać zalotnych spojrzeń w kierunku Kubańczyków. Bardzo częstym obrazkiem na ulicy jest widok jak mężczyźni oglądają się i pogwizdują za ładną dziewczyną. Nie są to groźne zaczepki, dopóki pozostają bez odzewu. Mężczyzna, który nie spotkał się z odpowiedzią na jego zaloty, zwyczajnie odpuszcza.  

12. Dni wole od pracy

Oficjalnie dniami wolnymi od pracy są sobota i niedziela.  

13. Szczepienia na Kubę

 

Przed wyjazdem na Kubę dobrze jest wykonać szczepienia przeciwko: błonicy/ tężcowi, wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B, durowi brzusznemu, ewentualnie wściekliźnie. Oczywiście nie są to szczepienia obowiązkowe lecz zalecane. Na terenie Kuby nie występuje zagrożenie wystąpieniem malarii. Wodę można spożywać po przegotowaniu, ale lepiej jest pić wodę butelkowaną.  

14. Waluta na Kubie

  Walutą dla turystów jest peso kubańskie (CUC).  1 CUC = 1 USD   Na Kubie występują w obiegu 2 waluty tj. CUC – peso wymienialne (peso convertible) i CUP – peso niewymienialne tj. peso kubańskie (peso cubano). Stosunek wartości CUC do CUP wynosi: 1:24 przy sprzedaży i 1:25 przy zakupie. Za CUP trudno jest jednak cokolwiek kupić. Można nim płacić za jedzenie w przyulicznych budkach jak również za owoce i warzywa na straganie. Wszystko pozostałe kupuje się za CUC. UWAGA: Zachęcamy do zapoznania się z banknotami, ponieważ na miejscu możecie stać się ofiarą oszustwa podczas wydawania reszty. Kubańscy handlarze bardzo często wydają resztę w CUP ( banknot” z głową”) zamiast CUC ( banknot z pomnikiem)! W Hawanie i Varadero znajduje się wiele banków, w których można wymienić pieniądze na peso kubańskie (CUC). Proponujemy zabrać ze sobą euro i unikać wymiany USD na peso, ponieważ transakcja obłożona jest na terenie całego kraju 10 % podatkiem! Podatek ten nie dotyczy innych walut. Pieniądze można wymienić w również w oficjalnych kantorach wymiany walut (CADECA). Należy pamiętać, że przed bankami ustawiają się gigantyczne kolejki, dlatego musicie się uzbroić w anielską cierpliwość zanim dostaniecie się do środka. I koniecznie zabrać ze sobą paszport! Bez tego dokumentu nie wymienicie żadnych pieniędzy. Odradzamy wymianę na lotnisku i w hotelach bo tam mają najgorszy kurs. Oprócz banków pieniądze można wyciągnąć również z bankomatów (nie akceptują kart amerykańskich!) . Niestety często się zdarza, że bankomaty  nie działają.