7,4K 
Gruzińska Dolina Truso – źródło rzeki Tegri (Terek) to spektakularne miejsce. Słynie z soczyście zielonych polan, źródeł mineralnych, biało-żółto-czerwonych trawertynów i mineralnego jeziora z bąbelkami. Znajdziesz w niej również średniowieczne wieże, w szczególności te w twierdzy Zakagori czy malownicze wioski, takie jak Resi (2350 m). Wąwóz Truso zamieszkiwali Osetyjczycy. Na początku lat 90-tych XX w., w ramach wzajemnych gruzińsko-osetyjskich represji zostali wysiedleni do Rosji. Konflikt między zwaśnionymi narodami oraz zamknięcie granicy sprawiły, że o przepięknej Dolinie Truso zapomniano. Została praktycznie w całości opuszczona. My nie pozwolimy Ci o niej zapomnieć. Jeśli planujesz zostać w Kazbegi dłużej niż jeden dzień, a po wizycie w klasztorze Cminda Sameba czujesz lekki niedosyt, koniecznie do niej zajrzyj.
Spis treści
Dolina Truso
Dolinę Truso najlepiej eksplorować pieszo. Do opuszczonych wież w wiosce Zakagori i kolorowych trawertynów możesz wędrować bez przeszkód. Jeśli chcesz odkrywać dalej i dotrzeć do końca wąwozu – do wioski Resi lub odwiedzić jeziora Kelitsadi czy jezioro położone na drugim zboczu w wąwozie Mna, musisz mieć specjalne zezwolenie. Na szlaku, za twierdzą Zakagori, znajdują się bowiem liczne gruzińskie punkty kontrolne, w których zostaniesz poproszony o okazanie paszportu i pozwolenia. Bez nich dalsza wędrówka po Dolinie Truso jest zazwyczaj niemożliwa. Zachowaj szczególną ostrożność na szlaku, bo nurt rzeki Tegri często kradnie mosty. Niebezpieczne mogą też okazać się psy pasterskie (owczarki kaukaskie ) pilnujące wypasających się w dolinie owiec!
Zwiedzanie Doliny Truso:
Spacer po Dolinie Truso proponujemy rozpocząć w opuszczonej wiosce Kvemo Okrokana. Z niej droga prowadząca przez rzekę ostatecznie zaprowadzi Cię do pięknego kanionu Kasari. Po kilku kilometrach wędrówki wzdłuż kanionu przekroczysz most na prawym brzegu rzeki, a cała dolina otworzy przed Tobą swe cudowne oblicze. Już na tym etapie zwiedzania Truso ujrzysz pierwsze zachwycające trawertyny, utworzone przez lokalne źródła mineralne. Te tutaj są głównie pomarańczowe i białe.
Idąc dalej wzdłuż głównej drogi dotrzesz do kolejnej grupy formowania trawertynów, tym razem w kolorze czerwonym. Widok jest naprawdę niesamowity, bo do trawertynów dołączą soczyście zielone łąki i hale. Stąd szlak zaprowadzi Cię do praktycznie całkowicie opuszczonej wioski Ketrisi. Niech nie zdziwi Cię jednak fakt, że spotkasz tam ludzi, bo niektóre domy w wiosce są nadal zamieszkałe. Na końcu Ketrisi przeprawisz się przez most na lewy brzeg rzeki Tegri, którym dotrzesz do monastyrów. Jeden z nich prowadzą niezwykle przyjazne zakonnice. Stąd już tylko o krok od ruin Zakagori. Poniżej twierdzy znajduje się posterunek gruzińskiej armii. Bez wspomnianego wyżej pozwolenia dalsza wędrówka wzdłuż doliny jest już raczej niemożliwa. Nie oznacza to jednak, że nie możesz wspiąć się na wzgórze i zwiedzić ruin starożytnej twierdzy.
Opisana przez nas trasa nie wymaga uzyskania pozwolenia. Wędrówka z Kvemo Okrokana do twierdzy Zakagori tam i z powrotem powinna Ci zając nie dłużej niż 6 godzin. W większości wiedzie o polnej drodze bez większych zmian wysokości, ale pamiętaj o tym, że do przejścia jest aż 22 km. Oczywiście na każdym etapie wędrówki zawsze możesz zawrócić.
Kiedy odwiedzić Dolinę Truso?
Najlepszy czas na wizytę w Dolinie Truso przypada na miesiące od maja do listopada. Dolina jest wówczas w pełnym rozkwicie. Soczyście zielona wiosną i latem, brunatno-żółta jesienią. Wczesną wiosną szlak może być ciężki do przejścia z powodu licznych roztopów i podtopień.
Dolina Truso – jak dostać się do doliny?
Wejście do Doliny Truso znajduje się przy Gruzińskiej Drodze Wojennej w wiosce Kobi około 20 km na południe od Kazbegi. Aby się do niego dostać należy wynająć jeepa w miejscowości Kazbegi lub złapać stopa /taksówkę, ewentualnie poprosić kierowcę marszrutki, aby Cię tam wysadził.
O wiele wygodniej jest jednak rozpocząć zwiedzanie doliny w wiosce Kvemo Okrokana, położonej około 4 km głębiej niż Kobi. Z tego też powodu najlepiej wynająć auto, które dowiezie Cię wprost do tego miejsca. Jeśli dogadasz się od razu z kierowcą, wróci po Ciebie o umówionej godzinie. Nas do Doliny Truso zawiózł mąż właścicielki Hostelu Nazy, w którym nocowaliśmy w Kazbegi.
Od 2017 roku Agencja Mountain Freaks – Mountain Travel organizuje ponoć codzienny autobus, który zabiera turystów do wioski Kvemo Okrokana. Autobus odjeżdża o godzinie 9:00 spod biura (kolorowy budynek na południe od głównego placu w Kazbegi) i wraca o 17:00. Cena biletu wynosi około 25 GEL.
Dolina Truso- gdzie uzyskać pozwolenie na jej zwiedzanie?
Aby w całości zwiedzić Dolinę Truso (od twierdzy Zakagori) należy posiadać specjalne zezwolenie ze względu na bliskość Osetii Południowej. W tym celu najlepiej skontaktować się z Departamentem Granicznym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Tbilisi. O zezwolenie można też podpytać za pośrednictwem adresu e-mail „[email protected]„. Sami nie staraliśmy się o takie pozwolenie, więc nie będziemy się w tej sprawie wymądrzać, tym bardziej, że w sieci można znaleźć informacje, że od pewnego czasu nie jest już ono wymagane. Najlepiej o tą kwestię dopytać u źródła czyli we wspomnianym wyżej Departamencie Granicznym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Gruzji.