Pewnie nie raz zdarzyło Ci się załapać na tym, że czas dla samego siebie był ostatnim punktem na Twojej liście dnia. Co gorsza może nawet czasem czułeś się winny, że poświęcasz czas na odpoczynek, bo przecież jest tyle rzeczy do zrobienia w pracy. Żyjemy w świecie, który mknie na oślep niczym rozpędzona lokomotywa. Żyjemy za szybko, coraz częściej zapominając o codziennym ruchu, zdrowej diecie, o odpoczynku i tym co sprawia nam przyjemność. Zapominamy o sobie, zapominamy o zdrowiu i swoich potrzebach. Na szczęście są miejsca, które wychodzą naprzeciw naszym pragnieniom. Miejsca, w których cisza otula zmysły, a wzrok karmi się pięknymi widokami. Miejsca, w których można zwolnić, odpocząć i zadbać o swoje zdrowie. Jednym z nich jest Ponidzie – malowniczy region województwa świętokrzyskiego położony nad pięknie meandrującą rzeką Nidą. Zapraszamy Cię na przejażdżkę między wielobarwnymi mozaikami pól, przydrożnymi świątkami, wyjątkowymi zabytkami, cennymi rezerwatami i prastarymi grodami oraz dwoma relaksującymi ponidziańskimi uzdrowiskami: Buskiem-Zdrój i Solcem-Zdrój. Ponidzie rowerem to naprawdę cudowna propozycja na spędzenie nieśpiesznego weekendu z dala od zgiełku i pędu miasta. Z dala od pracy, szefa i zapchanego zadaniami kalendarza.
Ponidzie rowerem dla zdrowia, ducha i ciała
Dwudniowa trasa rowerowa po Ponidziu, którą chcieliśmy Ci zaproponować obejmuje pętlę poprowadzoną z Buska-Zdroju do Solca-Zdroju i z powrotem. Do przejechania jest w sumie około 71 km w większości po lokalnych asfaltowych drogach dojazdowych z minimalnym natężeniem ruchu samochodowego. Trasa miejscami biegnie przez cenne przyrodniczo rezerwaty z drogą szutrową i na całej swojej długości towarzyszą jej leciutkie pagórki tak charakterystyczne dla krajobrazu Ponidzia. Niestety nie ma tu jeszcze wiat przystankowych i specjalnych miejsc do odpoczynku, bo nie jest to oficjalna ścieżka rowerowa. Niemniej jednak położone przy trasie miejscowości uzdrowiskowe takie jak: Busko-Zdrój i Solec-Zdrój oraz zabytkowa Wiślica mają dobre zaplecze gastronomiczne, gdzie możesz chwilę odpocząć i się zregenerować.
Ponidzie rowerem jest warte każdego polecenia, nie tylko z racji przepięknych widoków na meandrującą w oddali rzekę Nidę, wielobarwne mozaiki pól i poprzecinane wąwozami pagórki, ale i szereg atrakcji, cenne zabytki i bogatą historię. Na trasie przejazdu znajdują się bowiem nie tylko dwa uzdrowiska, ale i zabytkowe kościoły, cenne rezerwaty oraz Wiślica – jedno z najmniejszych i najstarszych historycznie miast Polski. Wiele wsi i miasteczek zachowało tu swoją oryginalną zabudowę i dawne układy przestrzenne, a ich zabytki zapraszają w swe skromne progi. Jest tu sielsko, anielsko, cicho i spokojnie.
Ponidzie rowerem – trasa przejazdu wraz atrakcjami
DZIEŃ 1 – Trasa: Busko- Zdrój – Wiślica – Solec- Zdrój (długość trasy około 47 km)
Kościół św. Leonarda w Busku – Zdroju
Dwudniową wycieczkę rowerową po Ponidziu dla zdrowia, ducha i ciała proponujemy rozpocząć w Busku-Zdroju. To uzdrowiskowe miasto położone zaledwie 90 km od Krakowa słynie nie tylko z licznych sanatoriów i zakładów przyrodoleczniczych, w których stosuje się unikalne wody mineralne tj. solanki siarczkowo- siarkowodorowe do leczenia przeróżnych schorzeń. Przyjeżdżają do niego również osoby cieniące sobie odpoczynek na łonie natury połączony ze zwiedzaniem okolicznych cennych zabytków. Busko- Zdrój ma romantyczny Park Zdrojowy, jedną z najpiękniejszych w Polsce tężni solankowych, ma swoją własną Aleję Gwiazd oraz rynek z okazałą fontanną, ale o tym za chwilę. Chcielibyśmy, abyś swoją rowerową podróż po Ponidziu rozpoczął od uroczego drewnianego kościółka św. Leonarda przy ul. Młyńskiej w Busku- Zdroju, a resztę niczym wisienkę na torcie zostawił na koniec. Modrzewiowa świątynia z 1699 roku to miejsce, do którego nie dociera zbyt wielu turystów. A szkoda, bo jest naprawdę urocza, a jej główną ozdobą jest późnobarokowy ołtarz z posągami św. Leonarda – patrona buskiego kościoła.
Kościół św. Stanisława Biskupa w Chotelku
Z Buska-Zdroju trasa poprowadzona wśród malowniczych pól zaprowadzi Cię do pobliskiej wsi Chotelek. Ta niewielka miejscowość nazywana była dawniej Chotlem Szlacheckim, a później Chotelkiem Zielonym. Pierwsze wzmianki o niej pochodzą już z XII wieku, a jej najcenniejszą atrakcją jest przepiękny drewniany kościół Stanisława Biskupa z 1527 r. będący jedynym zachowanym na Kielecczyźnie obiektem XVI-wiecznego drewnianego budownictwa sakralnego. Najcenniejszym z zachowanych elementów wyposażenia kościółka jest drewniany późnogotycki tryptyk, który ze względów bezpieczeństwa przechowywany jest w buskiej Kaplicy Zdrojowej. Kościółek stoi na niewielkim wzgórzu przy lokalnej drodze, więc na pewno go nie przeoczysz. Jest on dostępny dla zwiedzających tylko z zewnątrz, po wcześniejszym uzgodnieniu możesz go również obejrzeć w środku.
Rezerwat Skorocice
Wycieczka rowerowa po Ponidziu obejmuje nie tylko drewniane kościoły, ale i cenne przyrodniczo rezerwaty przyrody. Pierwszym z nich jaki chcielibyśmy Ci zaproponować jest Rezerwat Skorocice. Zajmuje on powierzchnię około 7,7 ha i obejmuje swoim zasięgiem niezwykłą dolinę krasową o długości 750 m i szerokości do 80 m. Powstała ona na skutek erozyjnej działalności potoku skorocickiego, który płynie dnem wąwozu miejscami tworząc porośnięte rzęsą oczka wodne, a momentami ukrywając się w wydrążonych przez siebie jaskiniach. Rezerwat Skorocice to gratka dla miłośników geologii. Możesz w nim podziwiać urwiste, malownicze ściany gipsowe oraz ciekawe formy krasowe przyjmujące postać naturalnych korytarzy, ambon, mostów skalnych, lejów i zapadlisk. Na jego terenie występuje około 26 jaskiń w tym: Jaskinia Skorocicka, Jaskinia Dzwonów, Jaskinia Ucho Olki czy Jaskinia Stara. Dno wąwozu porastają liczne łąki i pastwiska z miłkiem wiosennym tak charakterystyczną rośliną dla Ponidzia.
Chotel Czerwony
Z Rezerwatu Skorocie zaledwie kilka kilometrów będzie dzieliło Cię od Chotla Czerwonego – maleńkiej wsi, która w zamierzchłych czasach wchodziła prawdopodobnie w skład potężnego Państwa Wiślan. Dziś słynie z Kościoła św. Bartłomieja, będącego jednym z najcenniejszych gotyckich kościołów w regionie. Pierwsza, drewniana świątynia w tej okolicy powstała najpewniej w połowie XII w., a jej rozbudowę zawdzięczamy Janowi Długoszowi. Według podań polskiego kronikarza jest ona jedną z najstarszych w Polsce parafii i córką wiślickiej kolegiaty. Podczas zwiedzania tego niezwykłego zabytku zwróć szczególną uwagę na zegar słoneczny znajdujący się w ścianie krypty kościoła. W prowadzącym do niej portalu wyryto kształt stóp dorosłego człowieka i dziecka. Do dziś ich symbolika i znaczenie pozostają nieznane. Po południowej stronie wzgórza, na którym wzniesiono kościół odkryjesz za to 20 metrowy korytarz zwany potocznie” kuchnią proboszcza”. Podobno służył on kiedyś jako piwnica. Dziś dostępu do niego strzeże metalowa brama.
Rezerwat Przęślin
Chotel Czerwony to nie tylko zabytkowy barokowy kościół i miejsce, w którym Jan Długosz miał swoje gospodarstwo. To także miejsce cenne przyrodniczo, bo kryje w sobie niezwykły Rezerwat Przęślin. Tuż nieopodal kościoła na gipsowej górze otoczonej malowniczymi łąkami zobaczysz charakterystyczne dla Ponidzia i największe na świecie wychodnie kryształów gipsu tworzące tzw. “Jaskółcze Ogony”. Niektóre z nich osiągają wielkość 2,5 m wysokości i lśnią się w słońcu niczym kryształy. Naprawdę warto je zobaczyć!
Wiślica
Z Chotla Czerwonego malowniczymi drogami kręć wprost do pobliskiej Wiślicy. Tego dnia to zdecydowanie jedna z najważniejszych atrakcji na trasie rowerowej Ponidzia. Najmniejsze i jedno z najstarszych historycznie miast Polski kryje w sobie niezwykłe zabytki. Bez wątpienia pierwszym z nich jest okazała kolegiata w centrum miasta wybudowana w ramach pokuty przez samego króla Kazimierza Wielkiego. Tuż obok niej dumnie wznosi się dzwonnica ufundowana przez Jana Długosza. Ten znamienity historyk z Wiślicą związany był bardzo mocno. Jako duchowny sprawował w niej opiekę nad świątynią i był pomysłodawcą pobliskiej plebani przeznaczonej dla kanoników i wikariuszy.
Plebania zwana Domem Długosza stoi do dziś, a tuż nieopodal niego urządzono zachwycające multimedialne Muzeum Archeologiczne w Wiślicy. Podziemny szlak historii, w którym wykorzystano najnowsze techniki wizualizacji obiektów, w tym laserowe hologramy, mapping oraz cyfrowe rekonstrukcje 3D łączy najważniejsze zabytki Wiślicy dotychczas nigdzie nieeksponowane. W Pawilonie Archeologicznym w/w muzeum możesz podziwiać m.in. pozostałości kościółka św. Mikołaja – jednej z najwcześniejszych świątyń stojącej niegdyś na ważnym szlaku handlowym biegnącym z Pragi na Ruś Kijowską, a w rezerwacie archeologicznym w podziemiach bazyliki pozostałości dwóch świątyń romańskich.
Bez wątpienia najcenniejszym skarbem muzeum jest płyta orantów, czyli dekorowana posadzka o powierzchni około 9 m2 prawdopodobnie przedstawiająca fundatorów starszej świątyni ze swoimi rodzinami: Kazimierza Sprawiedliwego wraz z żoną Heleną Znojemską oraz synami, Henryka Sandomierskiego i niezidentyfikowaną osobę duchowną. Więcej szczegółów nie zdradzimy, bo chcielibyśmy abyś o wyjątkowości Muzeum Archeologicznego w Wiślicy przekonał się sam. W związku z dużym zainteresowaniem zwiedzanie wystawy możliwe jest wyłącznie z przewodnikiem po wcześniejszym zarezerwowaniu biletu! Po więcej informacji w tym temacie odsyłamy Cię na stronę muzeum.
Jako ciekawostkę dodamy jeszcze, że w Wiślicy znajdował się także jeden z najważniejszych grodów Małopolski uznawany za stolicę potężnego Państwa Wiślan. Został wzniesiony prawdopodobnie na przełomie X i XI wieku. Gród niestety spłonął w pożarze lub upadł po najeździe Rusinów i Połowców na Wiślicę w 1135 roku. Obecnie pozostało z niego naprawdę niewiele. W porośniętym łąkami starorzeczu rzeki Nidy około 450 metrów na południowy wschód od miasta ujrzysz trójkątny kształt grodziska. Jego wały dochodzą do 4 metrów wysokości, a dookoła widoczne są ślady fosy. Pobyt w tym miejscu to bezcenne wrażenie obcowania z żywą historią.
Pozostając w temacie rowerowym chcieliśmy dać Ci również znać, że w Wiślicy zaczyna się świętokrzyski fragment ścieżki rowerowej EuroVelo 11. Jest to odcinek europejskiego szlaku rowerowego biegnącego przez Polskę z Norwegii aż do Grecji. Na terenie województwa świętokrzyskiego szlak ten prowadzi przez ok. 36 km po nieczynnym torowisku do miejscowości Lekszyce. W większości trasa jest wyasfaltowana i wiedzie poza ruchem samochodowym. Oferuje też bajeczne widoki!
Mineral Hotel Malinowy Raj w Solcu-Zdroju
Zwieńczeniem pierwszego dnia rowerowej wycieczki po Ponidziu jest uzdrowisko Solec-Zdrój. To właśnie w nim mieści się Mineral Hotel Malinowy Raj, w którym proponujemy Ci zatrzymać się na nocleg i oddać się w pełni wypoczynkowi i relaksowi. Hotel poza standardowym noclegiem, restauracją i pięknym ogrodem z jacuzzi oferuje także gotowe pobyty wypoczynkowe połączone z zabiegami na bazie balneokosmetyków, czyli autorskich polskich dermokosmetyków z leczniczą wodą siarczkową okrzykniętą “wodą życia”.
W Malinowym Raju możesz też skorzystać z leczniczych kąpieli balneoterapeutyczne w wodzie siarczkowej, solance z Zabłocia oraz zawiesinie borowinowej lub z terapeutycznych masaży. Ze swojej strony szczególnie polecamy Ci relaksującą kąpiel algową i zabiegi tajskie, w tym klasyczny masaż tajski mający na celu uwolnienie z ciała napięcia. Nie będziemy ukrywać, że momentami jest on bolesny, ale pomaga przy dolegliwościach związanych z zaburzeniami krążenia, problemach z przemianą materii, bólami głowy i kręgosłupa. Dodatkowo wzmacnia odporność i pomaga się odprężyć.
DZIEŃ 2: Trasa: Solec-Zdrój – Busko-Zdrój (długość trasy około 24 km)
Baseny Mineralne w Solcu-Zdroju
Tego dnia zaplanowaliśmy dla Ciebie zdecydowanie więcej czasu na relaks i odpoczynek. W pierwszej połowie dnia proponujemy Ci skorzystać z całego wachlarza dobrodziejstw jakie oferują Baseny Mineralne w Solcu Zdroju. Połączone są one z Mineral Hotel Malinowy RAJ i obejmują basen rekreacyjny, basen leczniczy solankowo-siarczkowy oraz basen sezonowy z solanką jodkową z Zabłocia. Tajemnica ich leczniczych właściwości tkwi w niezwykłej wodzie pochodzącej ze źródła “Malina” w Solcu – Zdroju liczącej ponoć trzy miliony lat. Solanka siarczkowo-bromkowo-jodkowo-borowa, bo o niej mowa ma najwyższą, niespotykaną nigdzie indziej, zawartość aktywnych związków siarki. Jest naturalnym źródłem zdrowia i wpływa rewitalizująco na cały organizm.
Na terenie Basenów Mineralnych w Solcu- Zdroju dostępna jest także strefa saun z sauną suchą, parową oraz ziołową, Przychodnia Rehabilitacyjna z szeroką gamą zabiegów m.in. z zakresu hydroterapii, fizykoterapii, kinezyterapii czy balneoterapii i Restauracja Nova. Jesteśmy przekonani, że na pewno się tu zrelaksujesz i odpoczniesz przed drogą powrotną do Buska-Zdroju.
Informacje praktyczne:
- Strefa Basenów czynna jest codziennie w godzinach od 08:00 – 21:45
- Strefa Saun czynna jest od pon-pt od godziny 14:00-21:45, w weekendy od 11:00-21:45
- Aktualny cennik znajdziesz na stronie Basenów Mineralnych w Solcu-Zdroju
Park Zdrojowy w Solcu-Zdroju
Po relaksującym pobycie w basenach termalnych zajrzyj jeszcze do Parku Zdrojowego w Solcu-Zdroju. Wiedzie przez niego piękna Aleja Daniewskich – założycieli uzdrowiska. Jest to bardzo zaciszne miejsce pełne zieleni, oczek wodnych i kwiatów, które niegdyś zabudowane było stylowymi willami. Dziś zachowały się tylko dwie z nich: wzniesiona w 1918 r. willa Prus oraz willa Irena – przedwojenne domy właścicieli uzdrowiska tj. rodzin Daniewskich i Dzianottów. Na końcu alei stoją Łazienki wraz z przylegającym do nich zalewem na rzece Rzoska i sosnowym kompleksem leśnym.
Zalew w Radzanowie
Z Solca-Zdrój trasa powrotna momentami prowadzić Cię będzie wzdłuż ruchliwej drogi by za chwilę skierować Cię w mniej uczęszczane dróżki wijące się przez malownicze wsie, pola słonecznikowe i ukwiecone łąki. Przemieszczając się nieśpiesznie zwróć proszę uwagę na przydrożne kapliczki i krzyże. To znak rozpoznawczy Ponidzia. Świątki stoją tu od wieków na straży rolników i ich plonów.
Bezpiecznie zaprowadzą Cię one nad Zalew w Radzanowie. To tu mieszkańcy Buska-Zdroju najchętniej wypoczywają podczas upalnego lata. Nad zalewem wydzielono wygodną plażę z pomostem, boisko do piłki nożnej, przebieralnie i miejsca do pikników. Spod kąpieliska wygodny pas pieszo-rowerowy zaprowadzi Cię bezpośrednio do oddalonego o cztery kilometry Parku Zdrojowego w Busku-Zdroju.
Może zainteresują Cię także spływy kajakowe na Ponidziu.
Park Zdrojowy w Busku-Zdroju
Nie będziemy ukrywać, że my jako rodowici pińczowianie nigdy nie przywiązywaliśmy szczególnej uwagi do atrakcji pobliskiego Buska-Zdroju. Co tu dużo pisać – te dwa miasta Ponidzia nigdy za sobą nie przepadały. Utarte stereotypy zawsze robiły swoje. Wycieczka rowerowa po Ponidziu uświadomiła nam, że Busko-Zdrój to urocze uzdrowisko, któremu warto poświęcić nieco więcej uwagi.
Ma nie tylko nowoczesny Dom Zdrojowy, w którym mieści się całoroczna minitężnia, punkt degustacji wód mineralnych, kawiarenka serwująca lokalne herbatki i zioła Ponidzia oraz piękna oranżeria, w której odbywają się koncerty. Całość kompleksu położona jest w przepięknie utrzymanym Parku Zdrojowym założonym w latach 30. XIX wieku. Obsadzony jest on wieloma gatunkami roślin i drzew m.in. cisami, klonami, kasztanowcami, lipami i sosnami, a w lecie możesz tu zobaczyć dywany z kwiatów.
Sercem Parku Zdrojowego jest okazały budynek Sanatorium Marconi znajdujący się w obrębie zabytkowych, XIX-wiecznych Łazienek. Budowlę tą prawie dwieście lat temu zaprojektował włoski architekt Henryk Marconi i obecnie możesz w niej bezpłatnie skosztować wód siarczkowych.
Tężnia Solankowa w Busku-Zdroju
A jak odpoczniesz trochę w Parku Zdrojowym i ugasisz pragnienie tutejszą wodą o niezwykłych właściwościach koniecznie udaj się do pobliskiej Tężni Solankowej Busko-Zdrój. Nie jest to ot taka zwykła tężnia jakich w Polsce wiele. To najnowocześniejsza i jedna z największych tężni solankowych w naszym kraju. Tworzą ją dwa pierścienie z tarniny, po których spływa solanka tworząca naturalne inhalatorium. Budowla wznosi się na wysokość około 9,5 m, a jej obwód liczy aż 219,91 m!
Przejścia przypominające labirynt poprowadzone pomiędzy pierścieniami tej niezwykłej tężni zaprowadzą Cię na jej obszerny dziedziniec, w sercu którego mieści się fontanna mgielna. Na szczycie zaś umieszczono taras widokowy, z którego możesz podziwiać malowniczą panoramę uzdrowiska. Widok ten będzie doskonałym zwieńczeniem Twojej rowerowej wycieczki po Ponidziu.
Informacje praktyczne:
- Tężnia czynna jest w okresie wakacyjnym tj w. miesiącach czerwiec, lipiec, sierpień: od 10:00 do 21:00, w miesiącach: kwiecień – maj oraz wrzesień – październik: od 10:00 do 19:00, w okresie od listopada do marca: wyłączona
- Bilet wstępu na tężnię kosztuje 8 zł
- Bilet wstępu na tężnię i taras widokowy kosztuje 10 zł
- W każdy pierwszy poniedziałek miesiąca wstęp jest darmowy
- Po więcej informacji odsyłamy Cię na stronę Tężnia Solankowa Busko-Zdrój
Ponidzie rowerem – informacje praktyczne
Gdzie zacząć i gdzie zaparkować
Dwudniową wycieczkę po Ponidziu proponujemy rozpocząć w Busku-Zdroju. W okolicy Parku Zdrojowego znajdują się liczne parkingi, na których możesz zostawić auto. Jeśli nie dysponujesz własnym rowerem to możesz go wypożyczyć w wypożyczalni mieszczącej się w Domu Zdrojowym tuż obok Tężni Solankowej Busko-Zdrój. Koszt wypożyczenia roweru na cały dzień wynosi 50 zł, kasku – 5 zł. Wypożyczalnia czynna jest od godziny 10:00-19:00
Co ze sobą zabrać
Do wycieczki rowerowej po Ponidziu nie musisz się jakoś specjalnie przygotowywać. Ważne, aby Twój rower zaopatrzony był w:
- Oświetlenie przednie – światło barwy białej bądź żółtej, stałe lub migające.
- Oświetlenie tylne – światło odblaskowe barwy czerwonej (o kształcie innym niż trójkąt) oraz światło pozycyjne czerwone (może być migające)
- Hamulce – rower musi posiadać przynajmniej jeden sprawny hamulec
- Dzwonek – z optymalnym sygnałem
- Pompka rowerowa
- Zapięcie rowerowe
- Kask
Wybierając się na dwudniową wycieczkę rowerową nie musisz zabierać ze sobą wielu rzeczy i jakiegoś specjalnego ekwipunku (poza wodą i przekąskami), bo w Busku-Zdroju, Wiślicy oraz Solcu-Zdrój znajdziesz lokalne restauracje oraz lodziarnie. Solec-Zdrój dysponuje też świetną bazą noclegową, a my ze swojej strony szczególnie polecamy Ci wspomniany już wyżej Mineral Hotel Malinowy RAJ. Ponieważ wycieczka obejmuje pobyt na terenie Basenów Mineralnych w Solcu koniecznie zabierz ze sobą ręcznik, klapki i strój kąpielowy.
Długość trasy rowerowej
Trasa rowerowa po Ponidziu liczy około 71 km w obie strony. Tworzy ona pętlę między dwoma uzdrowiskami Busko-Zdrój i Solec-Zdrój. Pierwszego dnia do przejechania jest około 47 km, drugiego niecałe 24 km. Na przejechanie całej trasy pierwszego dnia z zobaczeniem zaproponowanych przez nas atrakcji będziesz potrzebował całego dnia. Drugi dzień to przede wszystkim relaks w Basenach Mineralnych w Solcu-Zdroju i nieśpieszny powrót do Buska-Zdroju połączony z wizytą w przepięknym Parku Zdrojowym oraz Tężni Solankowej Busko-Zdrój.
Oczywiście trasę tą możesz skrócić i udać się jedynie na jednodniową wycieczkę z Buska-Zdroju do pobliskiej Wiślicy. Ze swojej strony proponujemy Ci dodatkowo skorzystać z aplikacji „Świętokrzyskie Szlaki Turystyczne”, w której dostępnych jest około 50 szlaków pieszych oraz 22 rowerowe po województwie świętokrzyskim. Aplikacja nie jest zwykłym przewodnikiem, tylko rozbudowanym i użytecznym narzędziem dla turystów. Umożliwia przeglądanie szlaków oraz planowanie własnych wycieczek z wykorzystaniem rozbudowanego modułu mapowego, a następnie pobieranie śladów trasy. Aplikacja pokaże Ci dokładny przebieg trasy, profil wysokościowy i prognozę pogody w okolicy. Zawiera również bazę atrakcji turystycznych z opisem i zdjęciami.
Ponidzie rowerem – gdzie zjeść na trasie
Na przebiegu trasy jest kilka miejsc, w których możesz coś przekąsić:
- Wiślica – Lodziarnia Tradycja i Smak Lody Bałaga- Wytwórnia Lodów (adres: Rynek 16)
- Gorysławice k. Wiślicy – Zajazd Kasztelański (adres: Gorysławice 98)
- Solec – Zdrój – Restauracja Magnolia (adres: 1 Maja 8), Restauracja Malinowy Raj (adres: Partyzantów 18a), Kawiarnia Cafe Artystyczna (adres: T. Kościuszki 39)
- Busko – Zdrój – Słoneczne Bistro (adres: Armii Krajowej 1), Bistro Regionalna (adres: 1 Maja 13), Restauracja Złoty Pstrąg (adres: 1 Maja 5)
Tekst powstał we współpracy z Urzędem Marszałkowskim Województwa Świętokrzyskiego.