Gozo to mniejsza, skromniejsza i spokojniejsza siostra Malty, którą koniecznie musisz odwiedzić! Legendarna wyspa Calypso opisana w Odysei Homera to idylliczna śródziemnomorska oaza pełna urokliwych wiosek rybackich, turkusowych zatoczek i dramatycznych klifów. Jej pasterski krajobraz poprzecinany jest falistymi wzgórzami, spalonymi słońcem łąkami i mozaikami małych gospodarstw prowadzących wprost do lokalnych winnic, wcinających się w ląd pięknych zatok i małych, urokliwych plaż. Gozo słynie z sennej atmosfery. Jest tu sielsko i skromnie. Nie oznacza to wcale, że wyspa jest nudna. Jej krystaliczne wody idealnie nadają się do pływania, snorkelingu czy nurkowania. W okolicy znajduje się również wiele malowniczych ścieżek wijących się przez pofalowane wzgórza i klify stromo opadające do morza. Mniejsza siostra Malty oprócz pięknych krajobrazów kryje w sobie całe mnóstwo innych ciekawych atrakcji, o których Ci tu opowiemy. Planując swoje wakacje na Malcie nie zapomnij odwiedzić też Gozo!
Spis treści
Gozo – co warto zobaczyć na wyspie
Top najciekawszych atrakcji Gozo!
1. Victoria (Rabat)
Zwiedzanie Gozo proponujemy rozpocząć od Victorii zwanej też Rabatem. Stolica wyspy to idealne miejsce na krótki spacer. Bezsprzecznie jej największą atrakcją jest wzniesiona przez Rycerzy św. Jana i górująca nad miastem Cytadela (Cittadella). W średniowieczu fortyfikacja służyła za schronienie przed piratami. Dziś mieszka w niej zaledwie kilku mieszkańców. Z zewnątrz otoczona jest ogromnymi, lśniącymi murami, a wewnątrz kryje w sobie uroczy labirynt krętych i wąskich uliczek. Z trzech bastionów Cytadeli rozpościerają się panoramiczne widoki na okolicę usianą wioskami ciągnącymi się aż do morza.
W sercu Cytadeli na szczególną uwagę zasługuje Katedra Wniebowzięcia zaprojektowana przez Lorenzo Gafà. Jej fasada jest przykładem XVII-wiecznego maltańskiego stylu barokowego z charakterystycznymi ozdobnymi drzwiami i korynckimi filarami. Wnętrze katedry kryje w sobie wspaniałe dzieła sztuki, statuę Matki Boskiej z 1897 roku oraz relikwie Jana Pawła II. Na uwagę zasługuje też fakt, że przed katedrą ustawiono pomnik polskiego papieża.
Do atrakcji kulturalnych Cytadeli należą także Muzeum Folkloru, które prezentuje tradycyjne stroje i rzemiosło oraz Stare Więzienie używane przez Rycerzy św. Jana w XVI wieku. Podobno jego cele pokrywa graffiti więźniów. Z kolei mieszczące się w jednej z kamienic Cytadeli Muzeum Archeologiczne zawiera wyjątkową kolekcję starożytnej sztuki, narzędzi i elementów architektonicznych z okresu od 4100 p.n.e. do 2500 p.n.e. znalezioną w neolitycznych miejscach na wyspie Gozo. Wejście do Cytadeli jest darmowe. Za wstęp do poszczególnych muzeów musisz dodatkowo zapłacić.
Poza cytadelą w bardziej nowoczesnej części Victorii znajduje się Plac Niepodległości oraz tętniące życiem centrum z licznymi restauracjami i sklepikami.
2. Mgarr ix-Xini
Z Victorii proponujemy Ci udać się do Mgarr ix-Xini. Jest to odosobniona zatoczka z małą kamienistą plażą otoczoną klifami. Miejsce to nie jest zbyt popularne wśród turystów, mimo iż w 2015 roku zostało wymienione przez CNN jako jedno z 10 miejsc, które trzeba odwiedzić zanim zostaną na zawsze zmienione.
W zatoczce Mgarr ix-Xini oprócz plaży na uwagę zasługuje też wieża strażnicza z 1661r., która od wieków broni wejścia do wioski od strony morza. Miejscowość przyciąga również nurków. W pobliży plaży znajduje się bowiem bogaty podwodny świat w tym kilka intrygujących jaskiń ukrytych w klifach i celowo zatopiony wraku promu „Xlendi”.
Jako ciekawostkę dodamy, że w Mġarr Ix-Xini kręcono także sceny do romantycznego dramatu „By the Sea” z udziałem Angeliny Jolie i Brada Pitta. Opowiada on o pokręconym związku amerykańskiej pary – byłej tancerka i jej męża pisarza.
3. Wioska Sannat i Klify Ta’Cenc Cliffs
Wioska Sannat, a dokładniej Ta’Sannat położona jest na południu Gozo w niedalekiej odległości od wspomnianej wyżej zatoki Mgarr ix-Xini. Według podań jest jedną z najstarszych miejscowości na wyspie, a jej nazwa wywodzi się od arabsko – greckiej rodziny, która przeniosła się na Gozo z Sycylii. W centrum wioski znajduje się piękny kościółek, a ona sama słynie ze znajdujących się w jej pobliżu (ok. 2 km) spektakularnych klifów Ta 'Ċenċ – najwyższych klifów na Gozo.
Klify Ta’Cenc wznoszą się na wysokość 130 metrów i robią niesamowite wrażenie. Wyglądają niczym kremowe, przekładane ciasto opadające stromo wprost do spienionego morza. Wyczytaliśmy gdzieś, że klify te za czasów panowania Zakonu Maltańskiego odgrywały niezwykle ważną rolę. Zapewniały bowiem miejsca lęgowe dla sokoła wędrownego (sokoła maltańskiego) wykorzystywanego przez Rycerzy Maltańskich.
Zobacz również najciekawsze atrakcje Malty!
4. Klify Sanap
Klify Ta 'Ċenċ przechodzą w kolejne niesamowite formacje skalne jakimi są Sanap Cliffs. Znajdują się one nieco bardziej na północ od tych poprzednich w Munxar niedaleko plaży Xlendi. Ich nazwa wywodzi się od maltańskiego słowa Senapa, oznaczającego nic innego jak … drzewko musztardowe, które podobno porastało kiedyś okoliczne zbocza.
Co ciekawe do klifów Sanap możesz dostać się nie tylko autem czy skuterem, ale i pieszo. Z miejscowości Xlendi na Sanap Cliffs prowadzi malowniczy szlak pieszy wijący się wzdłuż dramatycznych klifów. Przejście całego szlaku zajmie kilkadziesiąt minut.
5. Xlendi
Wspomnieliśmy wyżej o miasteczku Xlendi. To koleje miejsce, które chcemy Ci zaproponować podczas zwiedzania Gozo. Ta malutka wioska rybacka położona w malowniczej wąskiej zatoce stała się obecnie jednym z najpopularniejszych nadmorskich kurortów na Gozo. Wzdłuż jej nabrzeża i przy małych uliczkach ulokowały się restauracje i kawiarnie. Mała plaża i łagodne wody sprawią, że jest to idealne miejsce do orzeźwiających kąpieli i pływania, a naturalne zatoczki wokół plaży zapewniają doskonałe warunki do nurkowania z rurką i akwalungiem.
Jakby tego było mało wzdłuż klifów otaczających Xlendi poprowadzone liczne ścieżki piesze, z których rozpościerają się piękne widoki na zatokę. Naszym zdaniem najlepszy punkt widokowy na miasteczko roztacza się z góry. Trzeba przejść przez restaurację na końcu plaży i kamiennymi schodkami wspiąć się w górę, by następnie odbić na dziki szlak wytyczony wśród skał, aby zachwycić się takim widokiem! Zachody słońca są spektakularne!
6. Zatoka Dwejra Bay i Fungus Rocks
Do 2017 roku bez wątpienia największą atrakcją Gozo było słynne Lazurowe Okno (Azure Window). Kiedy ogromny łuk skalny runął i zniknął pod wodą świat na chwilę wstrzymał oddech. Mimo tej ogromnej i niepowetowanej straty Zatokę Dwerja nadal warto odwiedzić, choćby po to, aby docenić dramatyczną scenerię wybrzeża i jego ciemnogranatowe wody.
Tuż przy wejściu do zatoki przywita Cię słynna Fungus Rock. To 65-metrowa skała wyrastająca wprost z toni Morza Śródziemnego, której nazwa wywodzi się od znalezionego na niej pewnego gatunku grzyba. Podobno Rycerze Zakonu Maltańskiego cenili go za jego cudowne właściwości i wykorzystywali do leczenia np. impotencji. Za próbę wykradzenia grzyba groziła sroga kara. W zatoce Dwejra Bay na uwagę zasługuje również wieża Dwejra Tower. Służyła ona do obserwacji i ostrzegała przed zbliżającym się zagrożeniem od strony morza.
7. Inland Sea (Morze Śródlądowe)
W Zatoce Dwejra Bay tuż nieopodal nieistniejącego już Azure Window znajduje się także Inland Sea. To nic innego jak mała, spokojna zatoka połączona z morzem za pomocą wąskiego prześwitu między skalnymi urwiskami. Jej wiek szacuje się na kilka milionów lat. Naturalny basen powstał jako wynik zapadnięcia się dwóch jaskiń zbudowanych z wapienia.
Zatoka posiada miniaturową plażę, przy której znajdziesz kilka budek z przekąskami i napojami. Po Inland Sea możesz też popłynąć łódką, która wpływa do jaskini i wypływa z drugiej strony klifu na otwarte morze. Naszym zdaniem miejsce to nie jest jakieś wyjątkowo spektakularne (woda w zatoce jest mętna), ale będąc w okolicy możesz do niego na chwilę zajrzeć.
8. Blue Hole
Zdecydowanie ciekawszym miejscem od Inland Sea jest pobliska Blue Hole. Jest to niewielkie jezioro morskie głębokie na 15 metrów i szerokie na 10 metrów. Naturalny basen wypełniony krystalicznie czystą wodą stanowi istny raj dla nurków, bowiem a na jego dnie znajduje się podwodna jaskinia.
W Blue Hole można też pływać pod warunkiem, że morze jest spokojne, a fale nie zagrażają Twojemu zdrowiu i bezpieczeństwu! Decydując się na kąpiel w morskiej studni koniecznie zabierz ze sobą buty do pływania!
9. Panwie Solne (Qbajjar Salt Pans)
Z Zatoki Dwejra Bay przenosimy Cię teraz na północne wybrzeże Gozo, które swoim wyglądem przypomina trochę szachownicę. Tworzą ją naturalne panwie solne wyrastające wprost z morza. Formacje skalne i otaczająca je sceneria dosłownie zapierają tu dech w piersiach.
Panwie solne to nic innego jak imponujące solniska – wyżłobione w skałach malutkie baseny zalewane wodą morską, która po odparowaniu tworzy kryształki soli. Niektóre z tych ponad 350-letnich solnisk są nadal w użyciu i możesz na nich zobaczyć, jak wydobywa się na Gozo sól. Zebrana sól jest następnie przechowywana i przetwarzana w jaskiniach wzdłuż wybrzeża. Mały woreczek z gozitańską solą możesz tam zakupić za 1 euro.
10. Bazylika Ta’ Pinu
Między wioskami Ghammar i Gharb skryła się kolejna atrakcja Gozo. To piękna Bazylika Ta’ Pinu – jedno z najważniejszych miejsc sakralnych na Malcie, miejsce objawień i uzdrowień oraz kościół pielgrzymkowy poświęcony Najświętszej Marii Pannie. Z samotną dzwonnicą o wysokości 47 metrów, bazylika wyłania się niczym latania morska na te surowego krajobrazu Gozo. Ten niezwykły kościół został wzniesiony na przełomie lat 1919-31 na miejscu XVI-wiecznej kaplicy. Inspiracją do jego powstania były cudowne objawienia i uzdrowienia, które miały tu miejsce od 1883 roku. Bazylikę w 1990 roku odwiedził też Papież Jan Paweł II dokładając do obrazu Najświętszej Marii Panny pięć złotych gwiazd.
Zaprojektowana w stylu romańskim bazylika ma surowy wygląd zewnętrzny i zaskakująco inspirujące wnętrze. Obok bazyliki stoi wysoka wieża zegarowa, będąca zarazem dzwonnicą. Zaś na pobliskim wzgórzu Għammar Hill odbywa się droga krzyżowa z 14 stacjami oraz figurami naturalnej wielkości. Tu też znajduje się piękny punkt widokowy na Gozo.
11. Wied Il-Mielah Window
Gozo ma kilka mostów skalnych. Lazurowe Okno nie było jedyne. Ze swojej strony polecamy Ci zobaczyć Wied il-Mielah Window. Ten niesamowity most skalny znajduje się na północno-wschodnim wybrzeżu wyspy Gozo na północ od miasta Għarb. Formacja skalna zdobi końcowy odcinek doliny Wied il-Mielah prowadzącej do morza. Do mostu można się dostać się na dwa sposoby. Dołem – kamiennymi schodkami poprowadzonymi równolegle do starego koryta rzeki. Prowadzą one pod samo okno mostu zawieszonego nad taflą wzburzonego morza. Wied Il-Mielah Window możesz też pooglądać z góry. Zobaczysz wówczas jego „sufit”. Warto przespacerować się obiema trasami, które rozpoczynają się spod parkingu na końcu doliny.
12. Wied Il-Ghasri
W naszym zestawieniu najpiękniejszych atrakcji Gozo nie mogło zabraknąć Wied Il-Ghasri. To malowniczy wąwóz o długości około 250 metrów i szerokość od 15 do 30 metrów położony na północnym wybrzeżu wyspy. W wąwozie w wąskiej szczelinie między skałami skryła się mała, żwirowo-skalista plaża. Morze stworzyło przy niej wiele grot i podwodnych jaskiń, które są idealną propozycją dla entuzjastów nurkowania.
Z powodu trudnej dostępności i braku infrastruktury Wied il-Ghasri nie jest popularnym miejscem wśród turystów. Zazwyczaj na plaży, do której prowadzą kamienne schody spotkasz głownie Maltańczyków. Mimo, iż do plaży prowadzi wyboista, szutrowa droga naszym zadaniem warto ją zobaczyć, bo miejsce jest niezwykłe!
13. Ramla Bay
Czy na Gozo są plaże? Pewnie, że są! Te małe i nieco większe, żwirowe, kamieniste i piaszczyste, a Ramla Bay okrzyknięto tą najpiękniejszą. Jest pokryta miękkim, pomarańczowym piaskiem i obmywa ją krystalicznie czysta woda o zielonkawo-błękitnych odcieniach. Co najważniejsze jest jedną z nielicznych piaszczystych plaż na wyspie.
Przy plaży znajdują się liczne knajpki i sklepiki z akcesoriami do plażowania. Można tu również wypożyczyć leżaki i parasole w cenie 5 euro za sztukę. Naszym zdaniem to świetne miejsce na relaks i odpoczynek od intensywnego zwiedzania. Jeśli wylegiwanie się na słońcu to nie Twoja bajka to wiedź o tym, że w pobliżu Ramla Bay znajdują się dwie jaskinie: Calypso Cave (obecnie nie można jej zwiedzać, bo grozi zawaleniem) oraz Tal-Mixta Cave, z której widoki zapierają dech w piersiach, ale o tym za chwilę.
14. Jaskinia Tal-Mixta Cave
Jaskinia Tal-Mixta Cave to naszym zdaniem jedno z najpiękniejszych miejsc na Gozo. Ukryte w stromym klifie z bajecznym widokiem na pomarańczową plażę Ramla Bay dosłownie zwala z nóg. Do jaskini możesz się dostać na dwa sposoby. Od strony plaży – wejście jest jednak dość strome, wymaga wygodnych butów i dobrej kondycji, dlatego go nie polecamy. Druga opcja jest zdecydowanie wygodniejsza i bezpieczniejsza. Do jaskini możesz dojechać zwykłą drogą prowadzącą od Ramla Bay w lewo i do góry. Będą na niej znaki prowadzące do jaskini. Pod ostatnim domkiem na wzgórzu zaparkuj auto, a następnie małymi schodkami ukrytymi między skałami zejdziesz na dół do jaskini. Tam odsłoni się przed Tobą taki oto boski widok! Jako ciekawostkę dodamy, że Tal-Mixta Cave można nocować.
Gozo- informacje praktyczne
Loty na Gozo
Nie ma bezpośrednich lotów na Gozo. Musisz najpierw dolecieć z Polski na Maltę, a następnie popłynąć z niej promem na wyspę Gozo. Na Maltę bez przesiadek dolecisz z pięciu polskich miast: Warszawy, Gdańska, Krakowa, Poznania oraz Wrocławia. Loty odbywają się minimum raz w tygodniu, a lot trwa około 3 godzin.
Jak dostać się na Gozo z Malty
1.Prom na Gozo z portu Cirkewwa na Malcie
Droga morska jest jedyną opcją na dotarcie na Gozo. Na wyspę tą regularnie pływają promy z Malty. Odpływają one z portu Cirkewwa położonego w północnej części Malty do portu morskiego Mgarr na Gozo. Dojazd z okolic Valletty do portu w Cirkewwa zajmuje około 45-50 min. Komunikacją miejską czas ten może się lekko wydłużyć. Prom płynie 20 -30 min. Jeśli na prom wjeżdżasz autem lub skuterem to bilet kupuje się dopiero w drodze powrotnej z Gozo!
Koszt biletu na prom na Gozo:
- 4,65 euro dla pasażera – jeśli płyniesz pieszo bilet kupisz w terminalu
- 8,15 euro, jeśli na prom wyjeżdżasz skuterem (cena kierowcy, pasażer płaci dodatkowo 4,65 euro – bilet kupisz w drodze powrotnej z Gozo!
- 15,70 euro, jeśli podróżujesz autem (cena kierowcy i samochodu) -bilet kupisz w drodze powrotnej z Gozo!
Promy pływają bardzo regularnie 24 godziny na dobę. Problem może pojawić się w czasie sztormu, kiedy promy są wstrzymane ze względu na bezpieczeństwo. Aktualny rozkład promów znajdziesz na oficjalnej stronie przewoźnika Gozo Channel.
2. Prom na Gozo z Valletty
Od czerwca 2021 roku na Gozo pływają także promy z Valletty. Są to promy wyłącznie pasażerskie, a rejs nimi trwa około 45 min. Odpływają one z portu w Valletcie z miejsca usytuowanego na wprost windy prowadzącej do Ogrodów Barrakka Gardens i dopływają do portu w Magrr. Pływają one średnio co 1-2 godziny od wczesnych godzin porannych do północy. Bilet kosztuje 9,99 euro, jeśli zakupisz go przez specjalną aplikację on line lub 12 euro na miejscu. Po więcej informacji odsyłamy Cię na oficjalną stronę przewoźnika Gozo Fast Ferry.
Ile dni przeznaczyć na zwiedzanie Gozo
Niektórzy twierdzą, że jeden dzień w zupełności wystarczy na zwiedzanie Gozo. Naszym zdaniem to nie prawda. Jeśli chcesz na spokojnie zobaczyć wszystkie wymienione przez nas atrakcje i wypocząć na pięknych gozitańskich plażach na zwiedzanie Gozo przeznacz 2-3 dni.
Jak przemieszczać się po Gozo
Najlepszym sposobem na zwiedzanie Gozo będzie wypożyczenie auta lub skutera. Parkingi na Gozo są darmowe. Pamiętaj jedynie o tym, że dotyczy to wyłącznie miejsc parkingowych oznaczonych białymi liniami. Miejsca oznaczone żółtymi liniami są zarezerwowane dla mieszkańców i nie można na nich parkować. Osobiście po Gozo poruszaliśmy się skuterem. Naszym zdaniem to najlepsze rozwiązanie, bowiem skuter wjedzie dosłownie wszędzie, nie ma problemu, aby nim zaparkować i nigdy nie czeka się w kolejce na prom, bowiem skutery mają pierwszeństwo wjazdu. Skuter wypożyczyliśmy w Stivala Garage na Malcie – koszt to ok. 29 euro/dobę. Depozyt 350 euro.
Jest tylko jedno małe, ale – na Malcie i Gozo obowiązuje ruch lewostronny! Drogi są wąskie i momentami kręte. Jeśli nie jesteś doświadczonym kierowcą postaw na komunikację lokalną.
Po Gozo możesz też przemieszczać się autobusami lokalnymi. Niestety jeżdżą one rzadziej niż te na Malcie i bardzo często zdarza się tak, że aby dostać się z jednego miejsca na wyspie do drugiego trzeba najpierw dojechać do Victorii (stolica Gozo), by tam przesiąść się do innego autobusu. Jak zapewne się domyślasz pochłania to sporo czasu. Bilet na autobus jest za to bardzo tani i kosztuje 2 euro w sezonie i 1,5 euro poza sezonem. Ważny jest on przez 2 h, a podczas podróży możesz się dowolnie przesiadać.
Gdzie dobrze zjeść na Gozo
Restauracje na Gozo znajdziesz w kilku turystycznych miejscowościach takich jak: Rabat, Xlendi czy Marsalforn. Jeśli chcesz skosztować śródziemnomorskiej kuchni, pysznych owoców morza czy lokalnych ryb to polecamy Ci restaurację Country Terrace w Magrr. Z restauracji tej rozpościera się piękny panoramiczny widok na port w Mgarr i wyspy: Comino i Cominotto. Miejsce to szczególnie polecamy wieczorową porą. Panuje w nim niesamowity klimat.
Noclegi na Gozo
Baza noclegowa na Gozo jest bardzo bogata. Znajdziesz tu zarówno hotele, apartamenty czy klimatyczne wille i tzw. farmhousy.
To nie w hotelach, a właśnie w takich klimatycznych willach/farmhousach wypoczywa się najlepiej. Prywatność jest w nich gwarantowana! Farmhousy to dawne wiejskie gospodarstwa przerobione na domy z bogatą duszą i historią, w których można poczuć prawdziwy klimat Gozo. Zbudowane są z wapienia i bardzo często dysponują szeregiem fantastycznych udogodnień typu grill, basen oraz jacuzzi, które umilają wypoczynek. Miejsca te zazwyczaj położone są z dala od głównych kurortów Gozo, w cichej, spokojnej okolicy i są w pełni wystarczalne, bo dysponują swoją kuchnią, jadalnią itp. Ze swojej strony szczególnie polecamy Ci Baron Holiday Homes Gozo. Dysponują oni różnymi willami i farmhousami od tych malutkich dla par po takie, które są w stanie pomieścić sporą grupkę przyjaciół. My byliśmy naszą willą zachwyceni i na pewno tam jeszcze wrócimy.
Jeśli wolisz jednak nocować w miejscach, gdzie więcej się dzieje, a w ich pobliżu znajdują się restauracje to postawa na Xlendi, Marsalforn i Victoria.
Tekst powstał we współpracy z VisitGozo, a wyrażone w nim opinie są wyłącznie nasze i powstały na podstawie naszej podróży po wyspie Gozo.