Kiedy w lipcu 2020 roku przejechaliśmy całą pętlę Szlaku wokół Tatr po polskiej i słowackiej stronie wiedzieliśmy, że na pewno jeszcze kiedyś na tą trasę wrócimy, żeby ponownie poczuć wiatr we włosach, zapach górskiego powietrza, słońce na twarzy i zachwycić się pięknymi widokami na majestatyczne Tatry w tle. Cztery lata później wróciliśmy na krótszy odcinek tej jednej z najpiękniejszych dróg rowerowych w Polsce, by pokazać Ci, że Szlaku wokół Tatr wcale nie musisz przejeżdżać w całości. Możesz podzielić go sobie na krótsze odcinki jak na przykład na ten poprowadzony z Nowego Targu do pobliskiego Chochołowa z odbiciem naboczną pętlę po Torfowiskach Orawsko-Nowotarskich i Trasę Chochołowsko-Wierchową. Droga rowerowa poprowadzi Cię wygodnie tuż obok ukwieconych górskich łąk, urokliwych enklaw leśnych i tajemniczych mokradeł z licznymi punktami widokowymi na zachwycające Tatry, Pogórze Gubałowskie i Kotlinę Orawsko-Nowotarską. Wycieczka ta będzie fantastyczną alternatywą dla górskich wędrówek zwłaszcza wtedy, kiedy szlaki w Tatrach są niemiłosiernie zatłoczone.
Spis treści
Szlak wokół Tatr
Historyczno-kulturowo-przyrodniczy Szlak wokół Tatr, bo tak brzmi jego pełna nazwa to naszym zdaniem najpiękniejsza trasa rowerowa wytyczona na południu Polski. To pond 250 km profesjonalnie przygotowanych ścieżek prowadzących przez cztery historyczno-kulturowe krainy jakimi są: Podhale, Orawa, Liptów oraz Spisz po polskiej i słowackiej stronie Tatr. Ich przebieg nawiązuje między innymi do dawnych szlaków handlowych, zabytków architektury, starych kościołów i drewnianego budownictwa ludowego, a także góralskiego folkloru i sztuki ludowej. O zapierających dech w piersiach widokach na Tatry, Pieniny, Gorce i Babią Górę wspominać Ci chyba nie musimy. To one, dzika podtatrzańska przyroda i bogata kultura polsko-słowackiego pogranicza sprawiają, że Szlak wokół Tatr w skali naszego kraju jest aż tak wyjątkowy.
Zdecydowana większość ścieżek Szlaku wokół Tatr poprowadzona jest asfaltowym traktem wyodrębnionym z ruchu samochodowego lub po małych, wiejskich drogach dojazdowych z bardzo małym natężeniem ruchu. Nieliczne fragmenty wytyczono szutrem. Na przebiegu szlaku znajdziesz liczne wiaty postojowe, samoobsługowe stacje serwisowe, a w maksymalnej odległości do 10 km od głównej trasy liczne MPR-y, czyli miejsca przyjazne rowerzystom (restauracje/ karczmy, miejsca noclegowe, serwisy i wypożyczalnie rowerowe).
Do dyspozycji masz zarówno łagodne rekreacyjne odcinki Szlaku wokół Tatr przeznaczone dla amatorów rowerowych wycieczek jak i wymagające podjazdy dla tych bardziej zaawansowanych rowerzystów. Wiedz o tym, że nie musisz od razu przejeżdżać całego szlaku! Możesz poznawać jego atrakcje na krótszych i mniej wymagających fragmentach takich jak ten zaproponowany poniżej.
Jednodniowa wycieczka rowerowa Szlakiem wokół Tatr, boczną pętlą po Torfowiskach Orawsko-Nowotarskich i Trasie Chochołowsko-Wierchowej
Trasa przejazdu
- Trasa: Nowy Targ -> Czarny Dunajec -> Torfowisko Baligówka -> Bacówka na Baligówce -> Zakład Torfowy „Bór za Lasem” na torfowisku Puścizna Wielka ->Podczerwone -> Chochołów -> Czarny Dunajec -> Nowy Targ;
- Ścieżki: Szlak wokół Tatr, boczna Pętla Puścizn Czarnodunajeckich, Trasa Chochołowsko-Wierchowa;
- Cała długość trasy: około 60 km (częściowo pętla);
- Czas przejazdu: około 6-7 godzin;
- Przewyższenia: 310 m;
- Nawierzchnia: w przeważającej większości asfalt oraz szutrowa nawierzchnia na bocznej Pętli Puścizn Czarnodunajeckich i króciutki fragment na Trasie Chochołowsko-Wierchowej;
- Trudność: trasa wymagająca ze względu na jej długość i częściowo szutrową nawierzchnię na bocznej Pętli Puścizn Czarnodunajeckich prowadzącej do Torfowiska Baligówka;
- Nie jest to trasa dla rodzin z małymi dziećmi! Rodzinom z dziećmi proponujemy pojechać główną trasą Szlaku wokół Tatr z Nowego Targu do Czarnego Dunajca albo dalej do Podczerwonego ewentualnie do granicy PL-SK i z powrotem;
- MPR-y: liczne wiaty przystankowe, punkty gastronomiczne, serwisy i wypożyczalnie rowerów;
- Uwaga: wiejący wiatr może sprawiać, że przejazd tą trasą będzie nieco trudniejszy i będzie wymagał nieco więcej czasu!
Zaproponowana przez nas trasa Szlakiem wokół Tatr rozpoczyna się w Nowym Targu w odległości około 1 km od pięknie odnowionego dworca kolejowego. Tu uwagę przyciąga Wieża Wodna będąca jednym z ostatnich zachowanych na pograniczu zabytków dawnej sztuki inżynieryjnej z przełomu XIX i XX wieku. Służyła ona między innymi do obsługi parowozów. We wnętrzu wieży wodnej, starannie odrestaurowanej w 2018 roku, zachowano oryginalne elementy wyposażenia. Na elewacji dostrzeżesz oryginalną listwę wodowskazu. W pomieszczeniach urządzono ekspozycję przedstawiającą dzieje nieistniejącej już linii kolejowej. Organizowane są tu także wystawy, a swoją siedzibę ma tu Miejskie Centrum Kultury.
Spod dworca ścieżka niemal od samego początku poprowadzi Cię po asfaltowej drodze rowerowej, odseparowanej od ruchu samochodowego. Jako ciekawostkę dodamy, że ten pierwszy odcinek Szlaku wokół Tatr powstał na nasypie dawnej linii kolejowej jeżdżącej do Suchej Góry. Po wojnie żelazna kolej straciła na znaczeniu, jej stacje popadły w ruinę, a tory rozebrano. Z czasem narodził się jednak pomysł, aby poprowadzić po niej trasę rowerową dla mieszkańców podtatrzańskich miejscowości, by swobodnie mogli nią dojeżdżać do pracy i szkoły.
Dzięki ogromnemu zaangażowaniu lokalnych samorządów z Polski i Słowacji dziś możemy się cieszyć świetnie przygotowanym fragmentem lekkiej rekreacyjnej trasy rowerowej ciągnącej się na długości 35 km z Nowego Targu przez Ludźmierz, Rogoźnik, Stare Bystre, Czarny Dunajec oraz Podczerwone do granicy państwa i dalej do słowackiej Trzciany.
Tym razem nie proponujemy Ci jechać na Słowację. Mamy nieco inny pomysł. Po minięciu budynku dawnej stacji kolejowej w Czarnym Dunajcu, koło miejsca postojowego skręć w prawo, aby krótkim odcinkiem łącznikowym dojechać do centrum miasta. To właśnie tu obok cmentarza w Czarnym Dunajcu bierze swój początek boczna Pętla Puścizn Czarnodunajeckich biegnąca przez unikatowe przyrodniczo Torfowiska Orawsko- Nowotarskie, których wiek szacuje się na około 11 000 lat! Są one jednym z największych w Polsce kompleksów torfowisk włączonych do obszaru ochronnego Natura 2000.
Po przejechaniu około 4 km początkowym odcinkiem tej pętli po utwardzonej, ale szutrowej nawierzchni z majaczącymi za plecami Tatrami dotrzesz do Torfowiska Baligówka. Znajduje się tu około 3 km ścieżka edukacyjna, po której warto się przespacerować. Zobaczysz z niej zwykle niedostępny świat będący domem dla licznych mchów torfowych i sosen błotnych. Na trasie znajdują się tablice, które ułatwią Ci zwiedzanie i opowiedzą m.in. o historii powstania torfowisk, a także o gatunkach roślin i zwierząt wyróżniających ten region na tle Karpat i całej Polski.
Kręcąc dalej Pętlą Puścizn Czarnodunajeckich w głąb lasu natkniesz się na Bacówkę Jana Hyrczyka Baligówka. Jest to jedna z bacówek Szlaku Oscypkowego, gdzie możesz skosztować bundzu i oscypka, a także napić się żętycy. Spod bacówki jadąc dalej przez las Baligówka dojedziesz na parking w Czarnym Dunajcu, w którym ponownie włączysz się na główną trasę Szlaku wokół Tatr i dojedziesz nią wygodnie do Chochołowa.
My odbiliśmy jeszcze do pobliskiego Zakładu Torfowego „Bór za Lasem” na torfowisku Puścizna Wielka. Jest on częścią „muzeum na torach” z wagonami wąskotorowymi z początku XX wieku, które używane były do eksploatacji torfu. Wąskotorowy wagon pasażerski Bxh388 oraz lokomotywa spalinowa wąskotorowa wyprodukowana w latach 70- tych XX wieku zostały odrestaurowane i udostępnione do zwiedzania. Prezentują one dzieje wąskotorowej kolei, sposoby jej wykorzystywania, eksploatację torfu itd. Spod Zakładu Torfowego na torfowisku Puścizna Wielka dołączyliśmy do głównej trasy Szlaku Wokół Tatr dopiero w miejscowości Podczerwone.
To tu znajduje się pięknie odrestaurowana i zaadaptowana na potrzeby rowerzystów dawna stacja kolejowa Podczerwone, a obecnie bistro i wypożyczalnia rowerów. W tym niezwykle malowniczym zakątku, z widokiem na Tatry i Babią Górę, możesz napić się kawy, wrzucić coś na ząb i zregenerować siły. Często organizowane są tu różne imprezy rowerowe np. rajdy lub pikniki. Funkcjonuje tutaj także mała wypożyczalnia rowerów. Dostępne są zwykłe rowery, rowery elektryczne i hulajnogi.
Absolutnym „must see” na tym fragmencie Szlaku wokół Tatr, którego nie możesz pominąć jest wieś Chochołów. Aby do niej dojechać tuż przed samą granicą PL-SK musisz ponownie zjechać z głównego szlaku na tzw. drogę Borową. Już ona jest wyjątkowo malownicza i rozpościerają się z niej przepiękne widoki na Tatry!
Dlaczego Chochołów jest taki wyjątkowy? Bo prawie w całości składa się z oryginalnych drewnianych góralskich chałup. Wszystkie ustawione są frontem do słońca i szczytem do ulicy, a w ich ukrytych podwórzach skryły się zabudowania gospodarskie. Co roku drewniane chaty są myte, by lśniły jak nowe. Pod adresem Chochołów 24 znajduje się dom, który w całości został wykonany tylko z jednej jodły! Na uwagę we wsi zasługuje również Centrum Ochrony i Promocji Torfowisk, które mieści się w drewnianym budynku, pochodzącym z początków XX wieku. Wystawa w chochołowskim muzeum składa się z szeregu multimedialnych stanowisk, przybliżających
mechanizm funkcjonowania pobliskich torfowisk. Naprawdę warto tu zajrzeć! Pamiętaj tylko, że Centrum Ochrony i Promocji Torfowisk zamknięte jest w poniedziałki!
Z Chochołowa możesz wrócić do Nowego Targu tą samą trasą lub nadłożyć leciutko kilometrów i za kościołem we wsi odbić na Trasę Chochołowsko-Wierchową łączącą się ze Szlakiem wokół Tatr koło Rogoźnika. Początkowo trasa ta jest wymagająca, bo wiedzie ostro pod górę, ale później wysiłek wynagrodzą Ci zapierające dech w piersi widoki na Kotlinę Orawsko-Nowotarską, Tatry i Pogórze Gubałowskie. Naszym zdaniem to najpiękniejszy odcinek opisywanej przez nas trasy. Cisza, spokój niczym nieograniczone widoki, pachnące górskie łąki i wyłaniające się zza nich górskie szczyty to cudowne zwieńczenie rowerowej wycieczki. Co ciekawe widoki te nie kończą się praktycznie do samego Rogoźnika, a na koniec dołączają do nich majaczące w oddali Gorce. W niewielkim odcinku gdzieś w połowie przejazdu tą trasą jest szutrowy lekko prowadzący pod górę trakt. Po jego pokonaniu będziesz już tylko jechał w dół, by przed Rogoźnikiem znów połączyć się z głównym Szlakiem wokół Tatr i wrócić nim do Nowego Targu.
Zobacz trasę przejazdu całego Szlaku wokół Tatr
Gdzie wypożyczyć rowery
Jeśli nie masz swojego roweru to polecamy Ci skorzystać z usług Centrum rowerowego i wypożyczalni BikeStop na stacji kolejowej w Nowym Targu lub Serwisu Rowerowego Fudala z Czarnego Dunajca. Wyżej wspomnieliśmy także, że rowery są dostępne na Stacji Podczerwone (rezerwacja telefoniczna!).
Najlepszym wyborem będzie rower crossowy, który doskonale poradzi sobie zarówno na asfaltowej nawierzchni jak i szutrowym trakcie. Alternatywą dla osób o mniejszej sprawności fizycznej może okazać się rower elektryczny ze wspomaganiem elektrycznym. Odradzamy rower górski, bowiem trasa szlaku w większości wiedzie po asfaltowej nawierzchni i tylko się na nim umęczysz. Obydwoje jeździmy na rowerach crossowych Merida Crossway.
Gdzie zacząć wycieczkę Szlakiem wokół Tatr
Swoją przygodę ze Szlakiem wokół Tatr i opisaną przez nas trasą warto rozpocząć w Nowym Targu. Auto możesz zostawić przy Rynku w Nowym Targu na jednym z wielu dostępnych tam parkingów (płatne) lub pod dworcem kolejowym w Nowym Targu, gdzie rozpoczyna się oficjalny szlak. Ponieważ opisana przez nas trasa to pętla, wrócisz do miejsca, w którym rozpocząłeś swoją wycieczkę.
Szlak wokół Tatr co ze sobą zabrać
Do wycieczki rowerowej wymienioną przez nas trasą nie musisz się jakoś specjalnie przygotowywać, choć dobra kondycja jest tu wskazana! Ważne, aby Twój rower wyposażony był w:
- Oświetlenie przednie – światło barwy białej bądź żółtej, stałe albo migające.
- Oświetlenie tylne – światło odblaskowe barwy czerwonej (o kształcie innym niż trójkąt) oraz światło pozycyjne czerwone (może być migające).
- Hamulce – rower musi posiadać przynajmniej jeden sprawny hamulec
- Dzwonek – z optymalnym sygnałem
- Sakwa rowerowa/plecak – do przechowania kurtki przeciwdeszczowej, bluzy, dokumentów czy przekąsek, kanapek oraz wody.
- Pompka rowerowa
- Zapięcie rowerowe
- Kask
Gdzie zjeść na trasie
- Vincitore Ristorante Pizza Napoletana w Nowym Targu – przepyszna pizza tuż przy Rynku 27 w Nowym Targu
- Karczma u Borzanka w Nowym Targu
- Restauracja Dziki Byk w Czarnym Dunajcu serwująca dodające energii burgery (ślad na naszej mapie Kommot, bo tam właśnie jedliśmy podczas wycieczki)
- Restauracja U Śliwy w Chochołowie
- Termy Chochołowskie z restauracją
Główne atrakcje na trasie
- Nowy Targ: Rynek w Nowym Targu, Muzeum Drukarstwa przy Rynku, odnowiona stacja kolejowa i Wieża Wodna;
- Torfowisko Baligówka ze ścieżką dydaktyczną, Bacówka Jana Hyrczyka Baligówka, kolejka wąskotorowa na terenie Zakładu Torfowego „Bór za Lasem” na torfowisku Puścizna Wielka będący częścią „muzeum na torach”;
- Odnowiona stacja kolejowa Podczerwone – bistro i wypożyczalnia rowerów
- Chochołów: Centrum Ochrony i Promocji Torfowisk, oryginalna zabudowa wioski, Chochołowskie Termy;
Inne trasy na Szlaku wokół Tatr
Odsyłamy Cię również na oficjalną stronę Szlaku Wokół Tatr, gdzie znajdziesz inne propozycje rowerowych wycieczek.
Gdzie nocować
Doskonała baza noclegowa znajduje się w Nowym Targu. Ze swojej strony możemy polecić Ci dwa hotele. Hotel Ibis Nowy Targ znajduje się przy samym dworcu kolejowym w Nowym Targu tuż obok ścieżki. Nocowaliśmy w nim 4 lata temu podczas wycieczki Szlakiem wokół Tatr i mega sobie chwalimy ten pobyt. Wygodne łóżka, pyszne śniadanie i przechowalnia rowerów.
Mapa trasy przejazdu
Przy planowaniu trasy Szlakiem wokół Tatr możesz posłużyć się aplikacją Komoot lub Google Maps. Ta pierwsza idealnie sprawdza się do planowania rowerowych wypraw. Pokazuje nie tylko długość trasy, ale i czas przejazdu dla wybranego wcześniej stopnia zaawansowania rowerzysty.
„Materiał powstał w ramach zadania publicznego Europejskiego Ugrupowania Współpracy Terytorialnej TATRY realizowanego przy wsparciu finansowym Województwa Małopolskiego”
