5,7K 
Na Podlasiu żyją obok siebie ludzie o różnych wyznaniach: katolicy, prawosławni, staroobrzędowcy oraz wyznawcy judaizmu i islamu. Tu też znajduje się najwięcej prawosławnych cerkwi. Świątynie prezentują różne style architektoniczne. Zazwyczaj są drewniane. Wzniesiono je na niewielkich pagórkach w otoczeniu starych, gęstych drzew. Wszystkie idealnie wpisują się w sielski charakter regionu. To co zachwyca w nich najbardziej to zapewne ich kolorowe elewacje. Budowle mienią się w słońcu niebiańskim błękitem, soczystą zielenią, słoneczną żółcią, chłodną bielą i ciepłym brązem. Ponoć każdy z tych kolorów ma symboliczny charakter i nie jest bez znaczenia. Cerkwie poświęcone Matce Boskiej lub Archaniołowi Michałowi mają kolor niebieski. Kolor zielony to kolor Ducha Świętego, a brązowy poświęcony jest męczennikom. Podlaskie cerkwie skrywają również wiele ciekawych legend i tajemnic. Emanują dobrą energią i urzekają przyjezdnych. Poniżej zestawiliśmy naszym zdaniem te najpiękniejsze cerkwie na Podlasiu.
Spis treści
Najpiękniejsze cerkwie na Podlasiu
1. Cerkiew w Nowoberezowie
Nowoberezowo to niewielka wieś położona nieopodal Hajnówki. W przeszłości była ważnym ośrodkiem administracyjnym. Mieściła się w niej m.in. parafia prawosławna. Do dziś ta mała wioska bogata jest w cenne zabytki sakralne. Znajdują się w niej dwie stojące niemal obok siebie prawosławne świątynie. Jeną z nich jest drewniana Cerkiew pw. Św. ap.i ew. Jana Teologa. Żółta świątynia pochodzi z XVIIIw. i jest jedyną w północno- wschodniej Polsce drewnianą cerkwią, w której ikony pisane są na zrębie ścian i suficie. Jej fundatorką była Izabela Branicka- polska szlachcianka i siostra króla Stanisława Augusta. Pod względem architektonicznym cerkiew nawiązuje do architektury unickiej. Naszym zdaniem warto ją zobaczyć będąc w okolicach Hajnówki. Oprócz samej świątyni na uwagę zasługuje również znajdująca się nieopodal niej studnia. W dniu 18 stycznia (święto Chrztu Pańskiego) oraz 21 maja (dzień patrona świątyni) dokonuje się przy studni poświęcenia wody. W pobliżu cerkwi znajdziesz także grób nieznanego żołnierza oraz kilka krzyży wotywnych. 
2. Cerkiew w Narwi
To jedna z najpiękniejszych cerkwi jakie widzieliśmy na Podlasiu. Błękitną prawosławną świątynię parafialną w Narwi wybudowano na planie krzyża. Pierwsze wzmianki o jej istnieniu pojawiły się już w roku 1560, a miejscowa legenda głosi, że jej fundatorem był kniaź Iwan Wiśniowiecki. Była nagrodą za pobożność flisaka, z którym kniaź przeprawiał się tratwą przez rzekę Narew. Obecna budowla pochodzi w XIX wieku, a jej drewniana, orientowana zbudowana zachwyca. W 1990 roku wnętrze tej niezwykłej świątyni zostało całkowicie strawione przez pożar. Spłonęło wiele cennych elementów wyposażenia cerkwi, w tym najważniejsza ikona św. Antoniego Pieczerskiego. Świątynię odbudowano jednak dość szybko dzięki niezwykłej ofiarności i pracy parafian. Zmieniono też jej kolor z zielonego na niebieski. Makietę narewskiej cerkwi Podwyższenia Krzyża Świętego możesz też pooglądać w Parku Miniatur w Hajnówce. 
Kolejną piękną prawosławną cerkiew znajdziesz na przebiegu Szlaku Krainy Otwartych Okiennic w niewielkiej wiosce Puchły. Pierwsza wzmianka o niebieskiej świątyni pochodzi z 1578 r. Zgonie z miejscową legendą jej powstanie związane było z objawieniem się ikony Bogarodzicy mężczyźnie chorującemu na opuchliznę. Nie musimy chyba wyjaśniać, że po tym cudownym objawieniu został on całkowicie uzdrowiony. Cerkwi Opieki Matki Bożej w Puchłach na przestrzeni wieków nie oszczędzały liczne kataklizmy: huragan, który praktycznie doszczętnie ją zniszczył i liczne pożary. Na szczególną uwagę zasługuje jednak fakt, że Cerkiew w Puchłach jest niezwykle ważnym ośrodkiem Kultu Maryjnego. Choćby z tego powodu warto do niej zajrzeć. W jej wnętrzu zachwycisz się szczególnie czczoną przez wyznawców prawosławia ikoną Matki Bożej Opiekuńczej. 
3. Cerkiew w Puchłach
Kolejną piękną prawosławną cerkiew znajdziesz na przebiegu Szlaku Krainy Otwartych Okiennic w niewielkiej wiosce Puchły. Pierwsza wzmianka o niebieskiej świątyni pochodzi z 1578 r. Zgonie z miejscową legendą jej powstanie związane było z objawieniem się ikony Bogarodzicy mężczyźnie chorującemu na opuchliznę. Nie musimy chyba wyjaśniać, że po tym cudownym objawieniu został on całkowicie uzdrowiony. Cerkwi Opieki Matki Bożej w Puchłach na przestrzeni wieków nie oszczędzały liczne kataklizmy: huragan, który praktycznie doszczętnie ją zniszczył i liczne pożary. Na szczególną uwagę zasługuje jednak fakt, że Cerkiew w Puchłach jest niezwykle ważnym ośrodkiem Kultu Maryjnego. Choćby z tego powodu warto do niej zajrzeć. W jej wnętrzu zachwycisz się szczególnie czczoną przez wyznawców prawosławia ikoną Matki Bożej Opiekuńczej. 4. Cerkiew w Trześciance
To kolejna cerkiew, na którą natkniesz się podążając szlakiem Krainy Otwartych Okiennic lub szlakiem rowerowym po Podlaskim Szlaku Bocianim. Nie sposób będzie Ci przegapić soczyście zieloną prawosławną świątynię zwieńczoną dachem z złotymi kopułami ukrytą na zadrzewionym placu otoczonym białym murem. Cerkiew św. Michała Archanioła w Trześciance wybudowano na przestrzeni 1864 i 1867 roku. Była znanym ośrodkiem szkolnictwa cerkiewnego, w którym kształcono nauczycieli do pracy w szkołach cerkiewno-parafialnych. Oprócz cerkwi na pewno spodoba Ci się stara, malownicza zabudowa wsi. Dobrze zachowany układ przestrzenny, bogato zdobione snycerskim zdobnictwem drewniane chaty, przepiękne ornamenty umieszczone wokół okien, w narożnikach domów i wiatrownicach oraz pomalowane na żywy kolor, kontrastowe okiennice powinny Cię skusić do wizyty w Trześciance. 
Co wyróżnia Cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy w Narewce od pozostałych wymienionych przez nas świątyń? Na pewno to, że wokół pięknej białej budowli zwieńczonej zielonym dachem poustawiane są liczne krzyże. Ustawili je parafianie, którym szczęśliwie udało się wrócić z „bieżeństwa” czyli wygnania w głąb Rosji. O głodzie i mrozie w psychozie strachu i przy zalecanym przez carskie władze namowom duchownych podczas I wojny światowej opuścili w panice ziemie polskie i uciekli na wschód. Kroniki podają, żeby było ich aż 800 tysięcy. Pamiątką po tamtych mieszkańców Podlasia są właśnie krzyże stojące m.in. wokół świątyni w Narewce. 
Cerkiew pw. Św. Apostoła Jakuba Alfeusza Łosince to urzekająca jasna świątynia z dekoracyjnym gankiem i dachem zwieńczonym niebieskimi kopułami. Wybudowano ją na wzgórzu Łosinki w latach 1882-1886. Wieść niesie, że została przeniesiona ze wspomnianej przez nas wyżej wsi Nowoberezowo. Niestety są to tylko przypuszczenia lokalnej ludności, ponieważ nigdy nie odnaleziono dokumentów potwierdzających ten fakt. Wiadomo jednak, że jej fundatorką tak samo jak w przypadku Cerkwi pw. św. ap. i ew. Jana Teologa w Nowoberezowie była szlachcianka Izabela Branicka. Podczas I wojny światowej cerkiew była świadkiem bieżeństwa (wysiedlenia) ludności wyznania prawosławnego w głąb Rosji. Około miliona wiernych opuściło wtedy swoje domostwa udając się na wschód. Zostało nadwyrężone zgromadzenie duchowe w Łosince, bo właśnie z jej terenu do Rosji uciekło najwięcej wiernych. Obecnie Cerkiew w Łosince jest jedną z najpiękniejszych cerkwi na Podlasiu. 
Budowę ten błękitnej prawosławnej świątyni rozpoczęto w latach dziewięćdziesiątych XX wieku, z inicjatywy o. Leontija Tofiluka i mieszkańców wsi Szastały. Nie ma ona tak bogatej historii jak pozostałe wymienione przez nas cerkwie, ale była pierwszą jaką zobaczyliśmy w drodze na Podlasie. Zachwyciliśmy się nie tylko jej kształtem, kolorem ale i pięknym położeniem, dlatego umieściliśmy ją w naszym rankingu najpiękniejszych cerkwi na Podlasiu. Budowlę wzniesiono na planie krzyża na kamiennej podmurówce, a dach zwieńczono cebulastym hełmem. Główna uroczystość w Cerkwi Ikony Matki Bożej „Pomnożycielka Chlebów” odbywa się w dniu 28 października w święto Ikony Matki Bożej „Pomnożycielka Chlebów”. 
Cerkiew w Nowej Woli wybudowano w 1908 roku. Drewnianą konstrukcję wzniesiono na planie krzyża łacińskiego. Zachwyca swym piernikowym kolorem oraz brązowym dachem zwieńczonym cebulastą kopułką. Każde wejście poprzedzone jest gankiem. Nad gankami dwuspadowe daszki wsparte są na kolumienkach. Cerkiew św. Jana Chrzciciela w Nowej Woli jest naprawdę wyjątkowa. Nie dziwi zatem fakt, że została wpisana do rejestru zabytków.
5. Cerkiew w Narewce
Co wyróżnia Cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy w Narewce od pozostałych wymienionych przez nas świątyń? Na pewno to, że wokół pięknej białej budowli zwieńczonej zielonym dachem poustawiane są liczne krzyże. Ustawili je parafianie, którym szczęśliwie udało się wrócić z „bieżeństwa” czyli wygnania w głąb Rosji. O głodzie i mrozie w psychozie strachu i przy zalecanym przez carskie władze namowom duchownych podczas I wojny światowej opuścili w panice ziemie polskie i uciekli na wschód. Kroniki podają, żeby było ich aż 800 tysięcy. Pamiątką po tamtych mieszkańców Podlasia są właśnie krzyże stojące m.in. wokół świątyni w Narewce. 6. Cerkiew w Łosince
Cerkiew pw. Św. Apostoła Jakuba Alfeusza Łosince to urzekająca jasna świątynia z dekoracyjnym gankiem i dachem zwieńczonym niebieskimi kopułami. Wybudowano ją na wzgórzu Łosinki w latach 1882-1886. Wieść niesie, że została przeniesiona ze wspomnianej przez nas wyżej wsi Nowoberezowo. Niestety są to tylko przypuszczenia lokalnej ludności, ponieważ nigdy nie odnaleziono dokumentów potwierdzających ten fakt. Wiadomo jednak, że jej fundatorką tak samo jak w przypadku Cerkwi pw. św. ap. i ew. Jana Teologa w Nowoberezowie była szlachcianka Izabela Branicka. Podczas I wojny światowej cerkiew była świadkiem bieżeństwa (wysiedlenia) ludności wyznania prawosławnego w głąb Rosji. Około miliona wiernych opuściło wtedy swoje domostwa udając się na wschód. Zostało nadwyrężone zgromadzenie duchowe w Łosince, bo właśnie z jej terenu do Rosji uciekło najwięcej wiernych. Obecnie Cerkiew w Łosince jest jedną z najpiękniejszych cerkwi na Podlasiu. 7. Cerkiew w Szastałach
Budowę ten błękitnej prawosławnej świątyni rozpoczęto w latach dziewięćdziesiątych XX wieku, z inicjatywy o. Leontija Tofiluka i mieszkańców wsi Szastały. Nie ma ona tak bogatej historii jak pozostałe wymienione przez nas cerkwie, ale była pierwszą jaką zobaczyliśmy w drodze na Podlasie. Zachwyciliśmy się nie tylko jej kształtem, kolorem ale i pięknym położeniem, dlatego umieściliśmy ją w naszym rankingu najpiękniejszych cerkwi na Podlasiu. Budowlę wzniesiono na planie krzyża na kamiennej podmurówce, a dach zwieńczono cebulastym hełmem. Główna uroczystość w Cerkwi Ikony Matki Bożej „Pomnożycielka Chlebów” odbywa się w dniu 28 października w święto Ikony Matki Bożej „Pomnożycielka Chlebów”. 8. Cerkiew w Nowej Woli
Cerkiew w Nowej Woli wybudowano w 1908 roku. Drewnianą konstrukcję wzniesiono na planie krzyża łacińskiego. Zachwyca swym piernikowym kolorem oraz brązowym dachem zwieńczonym cebulastą kopułką. Każde wejście poprzedzone jest gankiem. Nad gankami dwuspadowe daszki wsparte są na kolumienkach. Cerkiew św. Jana Chrzciciela w Nowej Woli jest naprawdę wyjątkowa. Nie dziwi zatem fakt, że została wpisana do rejestru zabytków. 9. Skit w Odrynkach
Na koniec Skit Św. Antoniego i Teodozjusza Kijowsko- Pieczerskich to jedyna prawosławna pustelnia dla mnichów w naszym kraju. Prowadzi ją wraz z grupką wolontariuszy sympatyczny ojciec Gabriel zwany również Gibą. Zgodnie z tradycjami kościelnymi zajmuje się on ziołolecznictwem. Swoich gości podejmuje samodzielnie przyrządzoną zupą, pysznym kompotem czy ciastem drożdżowym.
Do pustelni prowadzi drewniana kładka zawieszona nad rozlewiskami Narwi. Już sam spacer po drewnianym pomoście zachwyca. Po przekroczeniu bramy rozpościera się przepiękny teren pełen spokoju i zachwycających budowli. Wszystkie budynki na terenie pustelni łącznie z Cerkwią Opieki Matki Bożej i licznymi kapliczkami udostępnione są dla wszystkich zwiedzających. To zdecydowanie jedna z najpiękniejszych atrakcji Podlasia.
AKTUALIZACJA: Z przykrością informujemy, że ojciec Gabriel zmarł 22 listopada 2018r. Skit Św. Antoniego i Teodozjusza Kijowsko- Pieczerskich można jednak odwiedzać. Wciąż odbywają się w nim nabożeństwa, jednak już bez udziału tego przesympatycznego duchownego.