Tromsø to zimny i jednocześnie pasjonujący kierunek. Największe miasto północnej Norwegii położone na małej wyspie około 349 kilometrów na północ od koła podbiegunowego zwane jest również „Wrotami Arktyki”. To właśnie w nim swoje wielkie wyprawy na daleką północ rozpoczynali najwięksi podróżnicy i odkrywcy – Roald Amundsen, Umberto Nobile czy Fridtjof Nansen. Jakby tego było mało ten ważny port rybacki jest jedną z najlepszych na świecie lokalizacji na oglądanie zorzy polarnej. W Tromsø od miejskiego życia do nietkniętej arktycznej przyrody jest na wyciągnięcie ręki. Natura i kultura żyją tu ze sobą w pełnej symbiozie. Choć samo miasto nie ma zbyt wielu zabytków, to jego położenie sprawia, że jest ono świetną bazą wypadową do wypraw arktycznych dla spragnionych prawdziwej zimy, zorzy polarnej, pięknej natury, skandynawskich fiordów, psich zaprzęgów i dnia polarnego. Poznaj najciekawsze atrakcje Tromsø i ruszaj po przygodę do stolicy Arktyki.
Atrakcje Tromsø i jego okolic
Centrum Tromsø
Tromsø choć jest największym miastem północnej Norwegii i siódmym pod względem wielkości w kraju to na jego zwiedzanie wystarczy Ci zaledwie kilka godzin. Zdecydowana większość przyjeżdżających tu turystów traktuje go jako bazę wypadową do wypraw na polowanie na zorzę polarną, trekkingów po fiordach, wycieczek psimi zaprzęgami, rejsów widokowymi łódkami na okoliczne wyspy czy wizyty w wiosce reniferów. Nie oznacza to jednak, że w samym Tromsø nic nie ma!
Zwiedzanie miasta proponujemy rozpocząć od Storgata, czyli pieszego deptaku biegnącego w centrum miasta. Zlokalizowano przy nim mnóstwo sklepików, restauracji oraz biur lokalnych tour operatorów. Na głównym placu przy Storgacie znajduje się Dom Kirke, czyli jedyna w Norwegii drewniana katedra. Deptakiem dojdziesz do starej fortyfikacji, nazywanej Skansenem z charakterystyczną drewnianą i najstarszą w mieście architekturą. Znakiem rozpoznawczym tego miejsca są urocze kolorowe, drewniane i niekiedy mocno oryginalne domy w większości z XIX wieku. Jako ciekawostkę dodamy, że od 1904 roku ze względu na zagrożenie pożarowe zabroniono w Skansenie wznoszenia nowych budynków z drewna.
Spacerując po mieście zwróć także uwagę na liczne muzea, z których Tromsø słynie. Jednym z ciekawszych jest Polarmuseet, czyli Muzeum Polarne mieszczące się w dawnym magazynie z 1830 roku. Zapoznasz się w nim z długą historią regionu, od jego odkrycia i pierwszych osad, po rolę w niegdyś lukratywnym przemyśle wielorybniczym, który kiedyś tu kwitł, aż po jego ostateczne przekształcenie w centrum arktycznej bazy badawczej. Na uwagę zasługuje także pobliska Polaria będąca połączeniem muzeum, akwarium i centrum wiedzy na temat Arktyki. Nowoczesny budynek Polarii wygląda niczym arktyczne kry wypchnięte na ląd lub przewrócone kostki domina. Wewnątrz obiektu kryje się też fokarium. Przy Polarii możesz zobaczyć również historyczny norweski statek MS Polstjerna wykorzystywany kiedyś do polowania na foki.
Fascynującym obiektem na terenie Tromsø, którego nie możesz pominąć podczas zwiedzania jest Katedra Arktyczna (Arctic Cathedral). Powstała ona w 1965 roku według projektu Jan Inge Hovig, a inspiracją do jej budowy był tradycyjny namiot Saamów – laavu. Dzięki temu, że stoi tuż nad wodą, widoczna jest niemal z każdego punktu miasta. Jej szklana fasada przypominająca sopel lodu, a liczne witraże sprawiają wrażenie jakby płonęła. Najbardziej charakterystyczną cechą katedry jest jej szklana mozaika o powierzchni 1500 stóp kwadratowych zaprojektowana przez artystę Victora Sparre’a. We wnętrzach świątyni oprócz mszy odbywają się koncerty i przeróżne miejscowe uroczystości.
Kolejka Fjellheisen na Wzgórze Storsteinen
Ciekawą atrakcją Tromsø, której nie możesz pominąć jest kolejka linowa Fjellheisen. Łączy ona dolną część miasta z punktem widokowym na pobliskim wzgórzu Storsteinen (420 m n.p.m.). Z „Wielkiej Skały” rozpościerają się przepiękne widoki na całe miasto i okoliczne majestatyczne góry. Tu także zaczynają się liczne szlaki górskie, w tym trasa prowadząca na najwyższy szczyt Tromso – Tromsdaltinden (1238 m n.p.m.). Wzgórze Storsteinen jest również idealnym miejscem na wypatrywanie zorzy polarnej!
Podróż kolejką Fjellheisen rozpoczyna się z dolnej stacji Solliveien i trwa około 4 minuty. Bilety na przejazd możesz kupić zarówno na miejscu, jak i online. Godziny otwarcia oraz aktualne ceny znajdziesz się na oficjalnej stronie kolejki. Nadmienimy jedynie, że kolejka czynna jest dość długo i na wzgórze możesz wybrać się także po zmroku. Przy górnej stacji Fjellheisen znajduje się kawiarnia, punkt widokowy i sklep z pamiątkami. W lecie na Storsteinen możesz wejść na własnych nogach. Na szczyt prowadzi ścieżka wybudowana przez szerpów, na którą składają się 1203 schody. Trekking zajmuje do około godziny, a trasa zaczyna się na prawo od kolejki.
Zorza polarna w Tromsø
Aurora borealis, czyli zorza polarna to jedno z najpiękniejszych i najbardziej tajemniczych zjawisk naturalnych na naszej planecie! Można ją obserwować w kilku miejscach na świecie: w Norwegii, Szwecji, Islandii, Laponii, na Alasce, Grenlandii, Syberii, czasem widoczna jest też nad naszym polskim morzem. Jednym z najlepszych miejsc do jej obserwacji jest jednak Tromsø!
I. Kiedy jest odpowiedni miesiąc na zobaczenie zorzy?
Największe szanse na zobaczenie zorzy polarnej w Tromsø przypadają na miesiące od połowy września do końca marca. Zorza występuje przez cały rok, ale okres pomiędzy równonocą jesienną a wiosenną najbardziej sprzyja jej obserwacji.
II. Jak znaleźć zorzę?
Polowanie na zorzę nie ma nic wspólnego z gonieniem za białym króliczkiem. Wszystko opiera się na dobrym przygotowaniu merytorycznym, znajomości terenu i czytaniu pogody, która odgrywa tutaj kluczową rolę. Na obserwację zorzy wybiera się miejsca z dala od wielkich miast i od źródeł sztucznego światła. Gdy pogoda bywa kapryśna trzeba się liczyć z częstym przemieszczaniem w poszukiwaniu bezchmurnego nieba. Tropienie Aurory najlepiej powierzyć profesjonalnej firmie. W Tromsø i okolicach istnieje mnóstwo lokalnych touroperatorów, którzy oferują najróżniejsze wycieczki na polowania na zorzę. Ceny zaczynają się od około 500 złotych wzwyż i zazwyczaj trwają kilka godzin. Bardzo często połączone są z ogniskiem, przy którym z kubkiem gorącej herbaty lub czekolady wypatruje się zorzy. To, czy uda się ją zobaczyć w dużej mierze zależeć będzie jednak od szczęścia! Nikt nie ma bowiem złotej recepty na wypatrzenie tego niezwykłego zjawiska na niebie.
Na zorzę oczywiście możesz też polować samodzielnie. Przede wszystkim musisz znaleźć miejsce z dala od świateł miast i być cierpliwym! W Tromsø popularnym spotem na jej wypatrywanie jest wspomniane wyżej Wzgórze Storsteinen.
III. Jak ubrać się na zaorzę?
Ciepło! Bielizna termoaktywna, ciepły sweter, wełniane skarpety, buty trekkingowe, puchowa kurtka, czapka i rękawiczki to podstawa. Zorza polarna ponad wszystko lubi zimę, noc i odludzia. Wskazane jest zabranie ze sobą termosu z gorącym rozgrzewającym napojem!
Psie zaprzęgi w Tromsø
Zimowy wyjazd do Tromsø to nie tylko polowanie na zorzę polarną. To także doskonała okazja na przejażdżkę i bliższe spotkanie z psami zaprzęgowymi. Ich obecność za kołem podbiegunowym to wielowiekowa tradycja. Psie zaprzęgi od wieków były bowiem najlepszą i najszybszą formą transportu ludzi i towarów na trasach syberyjskich, alaskańskich czy arktycznych. Oprócz praktycznych względów hodowla psów zaprzęgowych była i wciąż jest wielką pasją przekazywaną z pokolenia na pokolenie wśród tutejszych mieszkańców. Najpopularniejszą rasą psów w Norwegii wykorzystywaną w zaprzęgach transportowych i rekreacyjnych są Alaskan husky. Dlaczego? Bo są one niezwykle odporne na warunki atmosferyczne, mało wymagające, jeśli chodzi o ich utrzymanie oraz niezwykle zdyscyplinowane. Psy te uwielbiają biegać, a ruch jest niezbędny do ich prawidłowego funkcjonowania.
Wybór psów do psich zaprzęgów nigdy nie jest przypadkowy! Są one odpowiednio przeszkolone i dobierane do panujących na zewnątrz warunków atmosferycznych, długości trasy oraz ilości osób/towarów, które będą ciągnąć. Każdy psiak w zaprzęgu pełni swoją funkcję. Psy wchodzące w skład zaprzęgu tworzą tzw. kennel. Ubiera się je w indywidualnie dopasowane szelki po to, aby im nie zaszkodzić. Do nich dopinane są sanki lub wózek. Na przodzie biegnie zawsze „Lead” – spokojny, inteligentny i niezwykle posłuszny lider stada. Za nim biegnie „Swing” pełniący funkcję vice-lidera. Następnie jest „Team” czyli młode, początkujące psiaki. Na końcu zaprzęgu znajduje się Wheel, który bierze na siebie największy ciężar.
To nie jest tak, że człowiek uczestniczący w psim zaprzęgu wygodnie usadawia się w saniach i na tym jego rola się kończy. To nieustająca współpraca z psim zaprzęgiem. Balansowanie ciałem, popychanie sań pod górę, wysiłek fizyczny oraz ciągły kontakt ze zwierzakami, po to aby sobie i przede wszystkim im nie zrobić krzywdy. Psów nie wolno zmuszać do biegu, nie wolno ich poganiać, popychać czy szarpać! Psie zaprzęgi prowadzi się wyłącznie głosem, nie siłą. Po biegu psy są karmione i nagradzane za wykonaną pracę oraz odstawiane na zasłużony odpoczynek do tzw. stake out czyli specjalne dla nich wyznaczonej przestrzeni.
Podobnie jak przy polowaniu na zorzę polarną tak i w tym przypadku na terenie Tromsø istnieje mnóstwo firm organizujących przejażdżki psimi zaprzęgami. Ich ceny zaczynają się od 600 PLN wzwyż. Pamiętaj o tym, aby z wyprzedzeniem zarezerwować termin, ponieważ chętnych na tego typu atrakcję nie brakuje. Osobiście podczas naszego grupowego wyjazdu na polowanie na zorzę polarną do Tromsø korzystaliśmy z firmy Villmarkssenter. Zajmuje się ona hodowlą ponad dwustu psów zaprzęgowych głównie rasy rasy Alaskan husky. Ich pisaki są niezwykle przyjacielskie. Można je głaskać, można się do nich tulić, a one odwzajemniają te uczucia z nawiązką. Na miejscu funkcjonuje też mała klinka weterynaryjna, a zwierzęta są tu zadbane i naprawdę dobrze traktowane!
Dlaczego psy trzymane są na łańcuchu? Z kilku powodów: nie mogą biegać luzem, bo ogarnięcie takiej sfory byłoby wręcz niemożliwe. Dochodziłoby również do niekontrolowanego rozmnażania. Psy tej rasy cechuje duża niezależność, silny instynkt myśliwski i skłonność do ucieczek. Podsumowując – choć sami jesteśmy ogromnymi przeciwnikami trzymania psów na łańcuchu tak w tym przypadku jak źle to nie zabrzmi nie ma innego wyjścia. Wierz nam na słowo, ale te pieski są tam naprawdę szczęśliwe. Nie polecalibyśmy Ci miejsca, ani atrakcji, w którym zwierzętom dzieje się krzywda i są źle traktowane.
Renifery
Były psy to nie może zabraknąć reniferów. Te niezwykłe zwierzęta są bezapelacyjnie wizytówką Arktyki. Renifery spotkasz na farmie Tromsø Arctic Reindeer Experience nieopodal Tromso prowadzonej przez Saamów. Często mówi się, że to zapomniany lud północnej Europy zamieszkujący nie tylko Norwegię, ale także Szwecję czy Finlandię. Saamowie są przodkami koczowniczych pasterzy reniferów. W obecnych czasach tylko nieliczni z nich utrzymują się dalej z hodowli i mieszkają w namiotach lavvu na skraju tundry. Większość zatrudniona jest w turystyce co nie zmienia faktu, że ciągle podtrzymują i kultywują swoje ciekawe tradycje. Mają swój własny język, oraz wciąż stosują tzw. dietę od nosa do ogona, w której serce, krew, mózg, tłuszcz, kości, a nawet kopyta reniferów, wykorzystują jako pokarm.
Podczas wizyty na farmie reniferów Tromsø Arctic Reindeer Experience będziesz miał okazję nie tylko do spotkań z tymi niezwykłymi zwierzętami, przejechania się ciągniętymi przez nie saniami czy ich karmienia, ale także do zapoznania się z kulturą i stylem życia ludu Saamów. Dodatkowo na farmie skosztujesz bidosu, czyli gulaszu z renifera, a wszystko to w akompaniamencie joikowania – tradycyjnego śpiewu pasterzy reniferów. Wizytę u Saamów możesz też połączyć z obserwacją zorzy polarnej. Ceny za wycieczki zaczynają się od 1090 NOK.
Wyspa Kvaløya
Renifery na pewno spotkasz też na Wyspie Kvaløya położonej około 32 km na południe od Tromsø. To piąta największa wyspa kontynentalnej części Norwegii, nie licząc archipelagu Svalbardu. Wyspa wielorybia (Kval – wieloryb, øya – wyspa) słynie z zachwycających fiordów (Grotfjorden, Ersfjord, Kaldfjord, Kattfjord czy Skulsfjord), uroczych wiosek i licznych szlaków górskich. Jeśli nie masz kilku dni na zobaczenie jej całej proponujemy Ci skupić się na Grotfjorden. Oferuje on wszystkie najważniejsze atrakcje wyspy: od piaszczystej plaży, przez malutką wioskę rybacką po krótkie trasy trekkingowe. Praktycznie każde miejsce nad tym fiordem oferuje oszałamiające widoki.
Na uwagę na wyspie Kvaløya zasługuje także Straumen Grad – kompleks charakterystycznych budynków z tzw. zielonymi dachami pochodzących z początku XIX wieku oraz wioska Hella. W tej ostatniej znajdziesz prehistorycznych rzeźby naskalne datowane na 7000 lat p.n.e.
Tromsø – informacje praktyczne
I. Kiedy lecieć do Tromsø
Tromsø to ciekawy kierunek przez cały rok. Termin podróży tak naprawdę uzależniony jest od tego, co planujesz tam robić. Jeśli Twoim marzeniem jest zobaczenie zorzy polarnej, jazda psimi zaprzęgami czy tropienie reniferów to polecamy termin między październikiem, a marcem. Wtedy masz największe szanse na zobaczenie świetlistego tańca na niebie. Jeśli wolisz cieplejsze klimaty i planujesz głównie wędrówki po górach oraz trekkingi wzdłuż malowniczych fiordów to leć do Tromsø w lipcu lub sierpniu.
II.Loty do Tromsø
Na dzień powstania tego posta (luty 2023) bezpośrednie loty do Tromsø odbywają się wyłącznie z Gdańska. Oferuje je Wizzair w dość przystępnych cenach. Alternatywą może okazać się loty z innych polskich lotnisk z przesiadką w Oslo. Do stolicy Arktyki możesz też dojechać kamperem. Norwegia jest bowiem jednym z najlepszych krajów w Europie do tego typu podróżowania!
III. Transport z lotniska do centrum Tromsø
Lotnisko Tromsø -Langnes znajduje się na samej wyspie Tromsøya i jest doskonale skomunikowane z centrum miasta. Najlepszą opcją jest autobus miejski linii 40 i 42, którym w zaledwie w 15 min dojedziesz z lotniska do centrum miasta. Bilet kupisz w biletomacie na przystanku lub przez aplikację Tromso Billett. Alternatywą jest wzięcie taksówki. W Tromsø nie ma Ubera ani Bolta!
Po mieście z kolei możesz poruszać się pieszo, bo atrakcje znajdują się dość blisko siebie lub skorzystać z miejskich autobusów.
IV. Noclegi w Tromsø
Baza noclegowa w Tromsø jest dobrze rozwinięta, więc nie powinieneś mieć problemów ze znalezieniem hotelu czy apartamentu. My ze swojej strony polecamy Ci TotalApartments. Osobiście wynajęliśmy od niej piękny Robukta Lodge położony nad morzem w rekreacyjnej części Tromsø około 3 km od centrum miasta. Dom przeznaczony jest dla większej grupy osób, ale istnieje także możliwość wynajęcia osobno piętra głównego i parteru. W willi znajduje się 8 sypialni, 5 łazienek oraz przestronny salon z jadalnią i kuchnią z pełnym wyposażeniem. Do Twojej dyspozycji będzie także przestronny ogród, bar, sauna fińska opalana drewnem, jacuzzi oraz miejsce na grilla. Z tego niezwykłego domu rozpościera się cudownie kojący widok na morze.
TotalApartments oprócz Robukta Lodge ma w swojej ofercie także kilka apartamentów z 1- 4 sypialniami oraz apartamentów typu studio. Składają się one z salonu, jadalni i w pełni wyposażonej kuchni z pralką. Część z nich zlokalizowana jest przy Storgata, czyli głównym deptaku Tromsø, część nieco dalej od centrum, więc jest naprawdę w czym wybierać.
Tromsø ciekawostki
- Tromsø położone jest na wyspie, którą z lądem łączą dwa duże mosty;
- Miasto znajduje się w najbardziej wysuniętej na północ części Norwegii;
- Uniwersytet w Tromsø jest najbardziej wysuniętą na północ uczelnią na świecie;
- Dzięki prądowi zatokowemu fiord nigdy tu nie zamarza, a port może działać cały rok;
- Klimat miasta nie jest tak surowy, jak wielu przypuszcza. Średnia temperatura w ciągu roku wynosi więcej niż 0°C;
- Mieszkańcy Tromsø to prawdziwi eksperci od koseligu, czyli tworzenia ciepłej atmosfery, która pozwala cieszyć się nocą polarną;
- W Tromsø przypada najwięcej barów na osobę w Norwegii;
- W Tromsø zmieści się Verdensteatret, czyli najstarsze kino w Norwegii z 1915 roku;
- W herbie miasta Tromsø znajduje się renifer;
- Największą mniejszością narodową w Tromsø są Polacy!
*Post powstał we współpracy z TotalApartments w Tromso.