Ponidzie, często nazywane „Polską Toskanią”, to region w województwie świętokrzyskim, który zachwyca swoim malowniczym krajobrazem. To miejsce, gdzie równiny, pagórki i lessowe wąwozy tworzą zapierające dech w piersiach krajobrazy. Ta wyjątkowa kraina położona na szlaku między Krakowem a Sandomierzem to unikalne rezerwaty ze stepową roślinnością, przydrożne świątki, kapliczki i krzyże, a także prastare miasta, takie jak uzdrowiskowe Busko-Zdrój, malowniczy Pińczów czy królewska Wiślica oferujące wgląd w niezwykłą historię regionu i kuszące niepowtarzalną atmosferą. Niekwestionowaną królową Polskiej Toskanii jest rzeka Nida. Jej malownicze zakola, starorzecza i piękne łęgi wprawiają w niemały zachwyt i zapewniają kontakt z naturą podczas kameralnych spływów kajakowych. Ponidzie na weekend to idealna propozycja na wypoczynek z dala od zgiełku i pędu miasta. Z dala od pracy, stresu i zapchanego zadaniami kalendarza. Obiecujemy, że przecudne krajobrazy na malownicze pagórki i kręcącą wstęgi rzekę Nidą sprawią, że przeżyjesz tu niezapomnianą przygodę i aktywnie wypoczniesz.
Spis treści
Hotel Bristol Art & Medical SPA
Jako rodowici Ponidzianie z ręką na sercu musimy Ci się przyznać, że Polska Toskania niestety ma dość skąpą bazę noclegową. Może przez to jest nadal taka wyjątkowa i wciąż niezadeptana?
Na tle kilku agroturystyk, pensjonatów czy pól campingowych Ponidzia bez wątpienia wyróżnia się elegancki Hotel Bristol ART & Medical SPA położony w sercu Buska-Zdroju. Naszym skromnym zdaniem jest on najlepszą bazą wypadową do odkrywania uroków regionu. Zatopiony w zieleni z bogatą ofertą usług medycyny uzdrowiskowej, strefą wellness & spa, basenem oczyszczanym nanosrebrem i strefą saun, restauracją serwującą dania inspirowane naturą, oraz dającym wytchnienie tarasem w koronach drzew będzie doskonałym uzupełnieniem Twojego weekendowego pobytu na Ponidziu.
Jakby tego było mało w tym wyjątkowym hotelu będącym harmonijnym połączeniem secesyjnej willi z końca XIX w. z nowoczesną architekturą właściciele postawili na sztukę nowoczesną. Nigdzie wcześniej nie widzieliśmy tak niebanalnego wystroju!
Fantazyjne rzeźby i dzieła polskich artystów wyzierają niemal z każdego zaułka hotelu pomagając odzyskać wewnętrzną harmonię i nadając sens wypoczynkowi. Jako ciekawostkę dodamy, że w hotelu będziesz mieć wyjątkową okazję do zapoznania się z kalendarzem artystycznym, który co roku tworzy inny współczesny twórca. W 2024 roku kalendarz przygotowała Kinga Popiel. Tymczasem w lobby hotelowym możesz zapoznać się z wystawą czasową Xawerego Wolskiego i jego „Nuklesami”. Co to takiego? Na pewno dowiesz się tego w Bristolu!
Ponidzie na weekend
Busko-Zdrój i jego atrakcje
Napomknęliśmy wyżej, iż Hotel Bristol Art & Medical Spa położony jest w centrum Buska-Zdroju. Słyszałeś kiedyś o tym mieście? Jeśli nie to już wyjaśniamy, że jest to malownicze uzdrowisko w województwie świętokrzyskim, znane ze swoich leczniczych wód siarczkowych i borowin. Mogłoby się wydawać, że przyjeżdżają do niego głównie seniorzy, aby podreperować swoje zdrowie i nabrać sił witalnych. I tu Cię zaskoczymy. Busko to także miasto ludzi młodych, bo w jego okolicy można uprawiać mnóstwo ciekawych aktywności, o których za chwilę…
Park Zdrojowy w Busku Zdroju
Sercem Buska-Zdroju, tuż nieopodal hotelu Bristol, jest przepiękny Park Zdrojowy założony w latach 30. XIX wieku. Obsadzony jest on wieloma gatunkami kwiatów i drzew. W parku oprócz malowniczo poprowadzonych alejek, kawiarenek i fontanny mieści się także okazały budynek Sanatorium Marconi stojący w obrębie zabytkowych, XIX-wiecznych Łazienek. Budowlę tą prawie dwieście lat temu zaprojektował włoski architekt Henryk Marconi i obecnie znajduje się w nim Pijalnia Wód Mineralnych, gdzie możesz ich skosztować.
Ciekawym miejscem na terenie parku jest także nowoczesny Dom Zdrojowy, w którym ulokowano całoroczną minitężnię, punkt degustacji wód mineralnych, kawiarenkę serwująca lokalne herbatki i zioła Ponidzia oraz piękną oranżerię, w której odbywają się koncerty.
Tężnia Solankowa w Busku Zdroju
Po spacerze po romantycznym Parku Zdrojowym koniecznie zajrzyj do pobliskiej Tężni Solankowej. Nie jest to ot taka zwykła tężnia jakich w Polsce wiele. To najnowocześniejsza i jedna z największych tężni solankowych w naszym kraju. Solanka spływa tu po dwóch pierścieniach z tarniny z wysokości około 9,5 m! Przejścia przypominające labirynt poprowadzone między pierścieniami tężni zaprowadzą Cię na jej obszerny dziedziniec, w sercu którego mieści się fontanna mgielna. Na szczycie zaś odkryjesz przepiękny taras widokowy, z którego zachwycisz się malowniczą panoramą uzdrowiska. Widok ten będzie doskonałym wstępem do Twojej rowerowej wycieczki po Ponidziu!
Rowerem po Ponidziu
Okolice Buska-Zdroju oferują liczne szlaki rowerowe po malowniczych terenach Polskiej Toskanii. Chcielibyśmy zaproponować Ci zatem ciekawą wycieczkę rowerową na trasie: Busko-Zdrój -Wiślica -Stradów -Chroberz -Gacki -Busko-Zdrój. Tworzy ona pętlę na długości około 70 km. Na wstępie od razu uprzedzimy, że jest to dość wymagający szlak rowerowy, bo wiedzie przez liczne ponidzaiańskie pagórki! Dodatkowo do pokonania jest sporo kilometrów z czasem przejazdu 7-8 godzin, ale za to przez najpiękniejsze atrakcje Ponidzia. Jeśli nie czujesz się na siłach, aby pokonać tą trasę w całości nic nie szkodzi. Możesz sobie ją skrócić jadąc rowerem do samej Wiślicy (około 40 km w dwie strony) albo wsiąść w auto i w komfortowy sposób dojechać do wszystkich wymienionych przez nas miejsc.
Chotel Czerwony
Wycieczkę rowerową po Ponidziu rozpocznij pod hotelem Bristol, a następnie wiejskimi drogami kręć do pierwszej atrakcji jaką jest Chotel Czerwony. Ta maleńka wieś, położona na terenie Nadnidziańskiego Parku Krajobrazowego w zamierzchłych czasach wchodziła prawdopodobnie w skład potężnego Państwa Wiślan. Dziś słynie z Kościoła św. Bartłomieja, będącego jednym z najcenniejszych gotyckich kościołów w regionie. Rozbudowę świątyni zawdzięczamy kronikarzowi Janowi Długoszowi. Według kronik polskiego dziejopisarza jest ona jedną z najstarszych w Polsce parafii,” matką wielu innych parafii” i córką pobliskiej wiślickiej kolegiaty.
Rezerwat Przęślin
Spod Kościoła św. Bartłomieja zjedź z górki i podjedz do pobliskiego unikatowego Rezerwatu Przęślin położonego na obrzeżach Chotla Czerwonego. To właśnie tam odkryjesz charakterystyczne dla Ponidzia największe na świecie wychodnie kryształów gipsu tworzące tzw. “Jaskółcze Ogony”. Skryły się one w ścianach porośniętego trawami wzniesienia. Niektóre z nich osiągają wielkość 2,5 m wysokości i silnie skrzą się w słońcu.
Wiślica
Od Chotla Czerwonego około 5 km malowniczymi drogami dzielić Cię będzie od jednego z najmniejszych i najstarszych miast w Polsce. Historia maleńkiej Wiślicy jest za to niezwykle bogata. Miasto związane jest z osobą Jana Długosza, który ufundował tutejszą dzwonnicę i założył plebanię, a także z samym królem Kazimierzem Wielkim, który w ramach pokuty wybudował w Wiślicy okazałą kolegiatę. Plebania zwana Domem Długosza stoi do dziś, a tuż nieopodal niego urządzono zachwycające multimedialne Muzeum Archeologiczne w Wiślicy, do którego polecamy Ci zajrzeć. Jego najcenniejszym skarbem jest płyta orantów.
Pozostając w temacie rowerowym chcieliśmy dać Ci również znać, że w Wiślicy zaczyna się świętokrzyski fragment ścieżki rowerowej EuroVelo 11. Jest to odcinek europejskiego szlaku rowerowego biegnącego przez Polskę. Na terenie województwa świętokrzyskiego szlak ten prowadzi przez ok. 36 km po nieczynnym torowisku do miejscowości Lekszyce.
Winnica Złota Wieś
EuroVelo11 zostawimy jednak na kolejny raz, a tymczasem pedałuj dalej do gminy Złota, gdzie wśród malowniczych ponidziańskich pagórków ukryła się Winnica Złota Wieś. Naszym zdaniem to jedna z najpiękniejszych atrakcji regionu oddająca niezwykły charakter Polskiej Toskanii. Inspiracją do powstania tego miejsca były wiersze Adama Ochwanowskiego – ponidziańskiego wieszcza opisującego walory Doliny Nidy. Ewelina i Marcin – właściciele winnicy pierwsze nasadzenia zrobili tu w 2018 r. Teraz dzielą się winem i swoja miłością do Ponidzia, by każdy kto do nich przyjedzie czuł się jak w domu – sielsko i anielsko. Na terenie winnicy na pięknej drewnianej werandzie z widokiem na krzaczki winorośli i pofałdowane pola odbywają się degustacje win. Winnica Złota Wieś organizuje także spotkania integracyjne, wieczory panieńskie, urodziny, ogniska i inne uroczystości. Możesz tam także przyjechać, po to, aby tak po prostu odpocząć na łonie pięknej natury z dala od zgiełku wielkiego miasta.
Grodzisko Stradów
Po krótkim odpoczynku na terenie winnicy czas na wisienkę na ponidziańskim torcie. Zjeść ją jest dość ciężko, bo aby do niej dotrzeć trzeba się trochę nakręcić po okolicznych wzniesieniach. Cel wynagradza jednak każdy wysiłek, bo jest nim niezwykle malownicze Grodzisko Stradów. Nie wszyscy odwiedzający to miejsce wiedzą, że znajdował się tu jeden z największych grodów Słowian na obecnych ziemiach polskich. Istniał od IX do XI wieku i zamieszkiwało go kilkuset mieszkańców! Dlaczego Grodzisko w Stradowie upadło? Do dziś nikt nie zna na to pytanie odpowiedzi. Do obecnych czasów z dawnego grodu zachowały się jedynie wały ziemne oraz głęboka fosa. Z wałów tych roztacza się zapierający dech w piersiach widok na zielone pagórki poprzecinane wąwozami, dla których zdecydowana większość odwiedza właśnie to przepiękne miejsce.
Zespół pałacowo – parkowy w Chrobrzu
To nie koniec atrakcji na trasie. Do zobaczenia jest także przepiękny, lecz mocno zaniedbany Zespół pałacowo – parkowy w Chrobrzu. Jego historia sięga 1857 roku, kiedy to Aleksander Wielopolski, XIII ordynat pińczowski, postanowił wybudować na brzegu rzeki Nidy pałac otoczony zachwycającym parkiem. Prawa strona symetrycznego pałacu przeznaczona była dla gości, w lewej urzędował Wielopolski. Tam też znajdował się jego gabinet z bogatą biblioteką wyposażoną w cenne księgozbiory. Dziś stojąc po żółtym nadgryzionym zębem czasu pałacem można sobie wyobrazić jak piękne musiało wyglądać tu życie ordynata. Jako ciekawostkę dodamy, że w pałacowej sali balowej kręcono sceny do filmu „Przedwiośnie” w reżyserii Filipa Bajona
Zalew w Gackach
Po refleksji nad przemijaniem pięknych polskich pałaców czas ruszyć w drogę do ostatniej atrakcji. Są nią Gacki. Zalew Podkowa i Pompa zwane bardziej pod nazwą wspólną nazwą Zalewu w Gackach powstały w miejscu byłych wyrobisk kopalni gipsu. W latach 80-tych XX – wieku eksploatowano z nich ogromne pokłady tego minerału. Z czasem miejsce poddano rekultywacji. Część z jego terenów zalesiono, część przekształcono m.in. w kąpieliska. Oba zalewy od lat są również regularnie zarybiane i stanowią istny wędkarski raj na Ponidziu. Na jednej z dwóch plaż Gacek nabierz sił przed ostatnimi kilometrami prowadzącymi z powrotem do Buska- Zdroju.
Alternatywne trasy rowerowe na Ponidziu
- Do Wiślicy przez Kościół św. Stanisława Biskupa w Chotelku, Rezerwat Skorocice, Kościół św. Bartłomieja Ap. w Chotlu Czerwonym oraz Rezerwat Przęślin – około 40 km w obie strony
- Do Pińczowa przez Zalew w Gackach, Kowalę, Pasturkę i powrót przez Grochowiska – około 40 km (pętla)
- Do Gospodarstwa rybackiego „Budy” przez Pomnik przyrody „Zimne Wody”, Winnicę Zbrodzice – około 30 km (pętla)
- Dwudniowa trasa rowerowa z Buska-Zdrój do Solca-Zdrój
Porada: Jeśli nie posiadasz swojego roweru to możesz go wypożyczyć w Hotelu Bristol Art & Medical Spa lub w wypożyczalni mieszczącej się w Domu Zdrojowym tuż obok Tężni Solankowej Busko-Zdrój. Koszt wypożyczenia roweru w tym drugim przypadku na cały dzień wynosi około 50 zł. Wypożyczalnia czynna jest od godziny 10:00-19:00. Jadąc w trasę koniecznie załóż kask i zaopatrz się w duże ilości wody do picia oraz energetyczne przekąski. Na trasie polecamy zjeść obiad w Zajeździe Kasztelańskim w Wiślicy. Przemiły starszy Pan serwuje tam wyśmienite schaboszczaki :-)
Kajakiem po Ponidziu
Były rowery, to kolejnego dnia czas na kajaki po królowej Ponidzia jaką jest pięknie meandrująca rzeka Nida. Wraz ze swoimi dwoma odcinkami źródłowymi: Białą Nidą i Czarną Nidą idealnie nadaje się nie tylko do kąpieli, ale i do uprawiania kajakarstwa turystycznego.
Nida jest jedną z najbardziej nasłonecznionych rzek w Polsce. Jej temperatura latem dochodzi miejscami do 27 stopni Celsjusza. Jako typowo nizinna rzeka toczy swe wody bardzo leniwie. Jej koryto nie przekracza kilkudziesięciu metrów szerokości, a głębokość rzadko sięga powyżej metra. Dzięki temu organizowane na niej spływy kajakowe są bardzo bezpieczne, a ich największym atutem są zapierające dech w piersiach widoki i stosunkowo mała popularność zapewniająca kameralność spływu.
Co ciekawe Nida oferuje trasy o różnym stopniu trudności, zarówno dla początkujących, jak i doświadczonych kajakarzy. Dzięki temu na pewno wybierzesz odcinek odpowiedni dla siebie. Ze swojej strony na pierwszy raz polecamy Ci spływ na odcinku Pińczów-Krzyżanowice (13 km) lub Pińczów-Chroberz (18 km). Trasa zaczyna się za mostem w Pińczowie i kończy się na plaży w miejscowości Krzyżanowice lub jeśli będziesz płynąć dalej na wygodnej przystani kajakowej w Chrobrzu. Na spokojne przepłynięcie tej trasy będziesz potrzebować około 4-5 godzin.
PROPOZYCJE SPŁYWÓW KAJAKOWYCH PO RZECE NIDZIE
Propozycje tras jednodniowych:
· Stare Kotlice – Motkowice – długość trasy 7,9 km
· Stare Kotlice – Sobowice – długość trasy 15,7 km (trasa o znacznej trudności ze względu na dużą ilość progów wodnych wymagających przenoszenia kajaków)
· Stare Kotlice – Pińczów – długość trasy 24,2 km
· Pińczów – Krzyżanowice – 13 km
· Pińczów – Chroberz – 18 km – zdjęcia pochodzą z tej trasy spływu
· Pińczów – Nieprowice – 23 km
· Chroberz – Wiślica – 20 km
Na każdej z wyżej wymienionych tras spływu rzeka wije się kilometrami przez zarośla, bagna, ukwiecone łąki, dzikie plaże i sosnowe lasy. Wielokrotnie przełamuje się przez wapienne pasma i garby. Po drodze mija niezwykle cenne przyrodniczo tereny. W południowej części tworzy Nadnidziański Park Krajobrazowy i wiele ważnych rezerwatów.
Więcej na temat spływów kajakowych przeczytasz w poście „Świętokrzyskie aktywnie. Spływ kajakowy po Nidzie„.
Porada: Kajaki możesz wypożyczyć między innymi w Klubie Wodnym “Kon-Tiki” w Pińczowie. Z Buska- Zdrój możesz do niego dojechać swoim autem (20 min) lub podjechać busem z Buska do Pińczowa. Wynajem kajaków połączony jest z transportem do miejsca startu spływu i odbioru z miejsca jego zakończenia. Ze swojej strony na pierwszy raz polecamy Ci spływ na odcinku Pińczów-Chroberz. Trasa zaczyna się za mostem w Pińczowie i kończy się na przystani kajakowej w miejscowości Chroberz, a na jej spokojne przepłynięcie będziesz potrzebować około 4-5 godzin. Koniecznie zabierz ze sobą wodę do picia, przekąski, krem z wysokim filtrem, nakrycie głowy, ręcznik i obowiązkowo numer do wypożyczalni kajaków! Na trasie jest tylko jedno miejsce, w którym możesz zjeść. To restauracja w Ośrodku Zacisze w Krzyżanowicach tuż obok plaży.
Relaks w Hotelu Bristol Art & Medical Spa
Po aktywnym dniu spędzonym na rowerze lub kajakach odpręż się w hotelu Bristol. Możliwości masz tu całe mnóstwo! Bristol oferuje niezwykle szeroki zakres usług medycznych, w tym m.in. balneoterapię (zabiegi z wykorzystaniem wód mineralnych, borowin i gazów), peloidoterapię (zabiegi z torfu i błota), hydroterapię, kinezyterapię, fizykoterapię, termoterapię oraz masaże, medycynę manualną, a także autorską Siarczkową Dietę Redukcyjną opartą na wodach siarczkowych.
Hotel oferuje również kompleksowe badania diagnostyczne i konsultacje z lekarzem i fizjoterapeutą, dzięki czemu swój wypoczynek możesz w harmonijny sposób połączyć z kontrolą swojego stanu zdrowia. Dodamy, że kapituła konkursu Prefect SPA Award przyznała Hotelowi Bristol tytuł Najlepszego Hotelu Medical Spa 2024!
Osobiście podczas pobytu w hotelu korzystaliśmy z terapii manualnej oraz zabiegu Fontia, relaksowaliśmy się w saunarium, basenie oczyszczanym nanosrebrem i jacuzzi na dachu. To był cudowny pobyt!
Na koniec polecamy Ci fantastyczny przewodnik po najpiękniejszych atrakcjach Ponidzia stworzony przez hotel Bristol we współpracy z Michałem Kędziorą /Mr. Vintage/ oraz Michałem Janystem /Krajobrazy Ponidzia/. Możesz go pobrać za darmo!
POST POWSTAŁ WE WSPÓŁPRACY Z HOTELEM BRISTOL ART & MEDICAL SPA W BUSKU-ZDRÓJ.