Z czym Ci się kojarzy Zagłębie Ruhry? Zapewne odpowiesz, że to taki nasz Śląsk pełen kopalń i hut. Miejsce, w którym słowo węgiel i stal odmieniane jest przez wszystkie przypadki. Po części masz rację. Przez ponad sto lat Zagłębie Ruhry było największym regionem przemysłowym w centralnej Europie. W czasach swojej świetności na jego terenie pracowało kilkaset tysięcy robotników, w tym górnicy ze Śląska. Było synonimem ciężkiej pracy w niezwykle ciężkich warunkach. W momencie, kiedy zasoby węgla zaczęły się kurczyć, piece hutnicze wygasły, a świat postawił na rozwój odnawialnych źródeł energii, wiele z zakładów zostało zamkniętych. Zdegradowany region wydawał się być skazany na upadek. Lokalne władze stanęły przed ciężkim dylematem – zrównać stare obiekty z ziemią czy może znaleźć sposób na ich oryginalne wykorzystanie zapewniając tym samym pracę mieszkańcom. Zdecydowano się na to drugie i był to strzał w dziesiątkę! Zagłębie Ruhry przeszło niezwykłą metamorfozę. Dziś to potężny ośrodek kultury, nauki i sztuki oraz arcyciekawa atrakcja turystyczna. Stare kominy, kopalniane szyby i piece hutnicze kontrastują tu z nowoczesną architekturą i tworzą mieszankę niespotykaną nigdzie indziej na świecie. Zabieramy Cię w podróż do postindustrialnego zagłębia kultury! Poznaj historię niesamowitej przemiany Duisburga, Essen i Dortmundu. Zagłębie Ruhry to ciekawy i niezwykle oryginalny pomysł na weekendowy wypad do naszych zachodnich sąsiadów!
Spis treści
Szlak Kultury Przemysłowej Zagłębia Ruhry
Zagłębie Ruhry to największa aglomeracja przemysłowa w Niemczech i piąta co do wielkości w Europie. W jej skład wchodzą aż 53 miasta, w których żyje ponad 5 milionów ludzi. Spośród pięciu największych miejscowości regionu, do których zalicza się: Dortmund, Essen, Duisburg, Bochum i Oberhausen, my skupimy się na pierwszych trzech wymienionych. Niektóre z ich atrakcji leżą bowiem na przebiegu Szlaku Kultury Przemysłowej Zagłębia Ruhry. Jest to 400 km trakt biegnący z Duisburga do Hamm i obejmujący blisko 30 tras tematycznych z 54 niezwykłymi miejscami, które naprawdę warto zobaczyć. Trasy przeznaczone są nie tylko dla miłośników przemysłu. Na ich przebiegu oprócz dawnych zakładów można podziwiać też dawne kolonie robotnicze, luksusowe wille właścicieli kopalń, poznać historię transportu wodnego, zajrzeć do niezwykłych muzeów, odwiedzić punkty widokowe oraz zrelaksować się w pełnych zieleni parkach. Szlak wije się malowniczą doliną rzeki Ruhry, więc fani natury i pięknych krajobrazów również poczują się tu spełnieni. Najlepiej ruszyć na niego rowerem lub skorzystać z kolei, która łączy ze sobą poszczególne miasta Zagłębią Ruhry. Szlak Kultury Przemysłowej jest naprawdę ogromy. Na jego poznanie trzeba byłoby przeznaczyć naprawdę sporo czasu, więc my ograniczymy się jedynie do kilku ciekawych postindustrialnych miejsc jakie udało nam się zobaczyć w Duisburgu, Essen i Dortmundzie. Po więcej informacji w tym temacie odsyłamy Cię na oficjalną stronę Szlaku Kultury Przemysłowej.
Zagłębia Ruhry – postindustrialne atrakcje
I. Park Krajobrazowy Duisburg-Nord w Duisburgu (Landschaftspark Duisburg-Nord)
Szlak Kultury Przemysłowej Zagłębia Ruhry rozpoczyna się Parkiem Krajobrazowym Duisburg-Nord w Duisburgu. Ta oaza relaksu została stworzona na terenie dawnej fabryki przemysłu stalowego. Huta Thyssen Duisburg-Meiderich funkcjonowała tu nieprzerwanie przez 85 lat, aż do jej zamknięcia w 1985 roku. Kiedy piece hutnicze wygasły, obiekty fabryki zaczęła pokrywać rdza, a przyroda wdarła się na zajęte do tej pory tereny, postanowiono przekształcić 180-hektarowy pofabryczny obszar w park krajobrazowy służący mieszkańcom i turystom odwiedzającym Zagłębie Ruhry.
Stare budynki huty zaanektowano na wielkie przestrzenie, w których utworzono m.in. olbrzymią salę koncertową oraz największe w Europie kryte centrum nurkowe. Nie uwierzysz, ale basen dla nurków ulokowano w starym gazometrze o średnicy 45 metrów i głębokości 13 m. Wypełniono go 21 000 000 litrami deszczówki, w której zatopiono samochód i mały statek. Jakby tego było mało dawne bunkry do przechowywania rudy przejęło centrum wspinaczkowe, a Stowarzyszenie Alpejskie wytyczyło w nich 400 dróg o różnym poziomie trudności. Latem na terenie parku działa kino na wolnym powietrzu, odbywają się tu liczne koncerty i wystawy. Szerokie pole do popisu mają tu również miłośnicy jazdy na dwóch kółkach. Na terenie Landschaftspark Duisburg – Nord poprowadzono bowiem liczne ścieżki rowerowe.
To co wywarło na nas ogromne wrażenie podczas zwiedzania dawnych obiektów huty to Wielki Piec numer 5, w którym płynęła kiedyś surówka o temperaturze 2000°C. Znajduje się na nim platforma widokowa, z której z wysokości 70 m można podziwiać całą okolicę. Niestety z powodu obostrzeń związanych z pandemią koronawirusa podczas naszej wizyty punkt widokowy był nieczynny. Możemy sobie tylko wyobrażać jak piękne widoki się z niego rozpościerają. Braki te wynagrodziły nam jednak przepiękne mini ogrody założone na terenie dawnych obiektów huty oraz niesamowita natura, która powoli odzyskuje swój teren przez lata zaanektowany przez człowieka.
Aaa i pamiętaj o jednym! Park Krajobrazowy Duisburg-Nord warto odwiedzić również wieczorem. Pokaz neonowych świateł sprawia, że miejsce to wygląda niczym wyjęte ze scen filmów science fiction.
Informacje praktyczne:
- Oficjalna strona Parku Krajobrazowego Duisburg-Nord
- Adres: Emscherstraße 71, 47137 Duisburg
- Wstęp na teren Parku Krajobrazowego Duisburg-Nord jest bezpłatny
- Park otwarty jest przez całą dobę
- Liczne tablice informacyjne pomagają w samodzielnym zwiedzaniu parku
- Do paku dojedziesz tramwajem numer 903 (przystanek Duisburg Hauptbahnhof – przystanek Duisburg Voßstraße, z którego następnie około 500 m trzeba pokonać pieszo). Bilet za przejazd to 2,90 EUR/os.
II. Port Wewnętrzny w Duisburgu (Innenhafen Duisburg)
Duisburg to nie tylko Park Krajobrazowy Duisburg-Nord to również największy śródlądowy port w Europie, w którym nowoczesne budynki mieszają się ze starymi obiektami będącymi pozostałością po bogatej portowej przeszłości miasta. Port Wewnętrzny w Duisburgu służył kiedyś za główny spichlerz Zagłębia Ruhry. Przeładowywano w nim zboże. Był centralnym portem i głównym miejscem handlowym w regionie. Wraz z upadkiem młynów pod koniec lat 60. XX wieku nastąpił jego rychły koniec. Nie pozwolono mu jednak przeminąć i popaść w ruinę. Przekształcono go w miejsce przyjazne mieszkańcom i główną atrakcję turystyczną regionu. Odzyskał swój blask dzięki odbywającym się tu licznym imprezom kulturalnym oraz nowoczesnym budynkom kontrastującym z nostalgicznymi starymi magazynami. To tu ulokowały się liczne restauracje i bary. We wnętrzach jednego z ogromnych starych magazynów w Porcie Wewnętrznym umieszczono także jedno z ciekawszych muzeów w Zagłębiu Ruhry – Muzeum Küppersmühle. Już sam budynek robi niesamowite wrażenie – łączy nowoczesność i surowe cechy zabytkowego obiektu. W swoich wnętrzach kryje za to cenne zbiory sztuki nowoczesnej.
Aby poczuć z bliska atmosferę portu śródlądowego w Duisburgu proponujemy Ci nieco się po nim przespacerować lub wybrać się w rejs po rzece Ruhra. Taka atrakcja trwa około 2 godziny i gwarantuje niezapomniane przeżycia. Poczujesz się jak za dawnych czasów podczas rejsu w kierunku mórz świata przez porty morskie w Amsterdamie, Rotterdamie, Antwerpii czy Hamburgu.
Informacje praktyczne:
- Port Wewnętrzny można zwiedzać za darmo przez całą dobę
- Dotrzesz do niego w ciągu kilku minut pieszo z dworca kolejowego Duisburg Hbf
III. Magiczna Góra Tiger & Turtle w Duisburgu (Tiger & Turtle Magic Mountain)
To nie koniec ciekawych atrakcji w Duisburgu. Na uwagę zasługuje także Magiczna Góra Tiger& Turtle. Z daleka wygląda niczym rollercoaster. Na miejscu wszystko jednak okazuje się jasne. Splecione w uścisku tygrys i żółw to nic innego jak metalowe schody, po których możesz spacerować. Powstały one na dawnym wysypisku na obrzeżach Duisburga, a do ich wykonania Heike Mutter i Ulrich Genth (autorzy dzieła) wykorzystali 120 ton zużytej stali. Konstrukcja ma 220 metrów długości i 20 metrów wysokości. Chcąc ją zdobyć musisz pokonać 249 schodów. Najwyższy punkt osiągalny dla zwiedzających znajduje się na 13 metrze nad ziemią i roztaczają się z niego piękne widoki na okolicę.
Jako ciekawostkę dodamy, że do momentu otwarcia Magicznej Góry w 2011 roku odwiedziło ją około 200 tysięcy turystów, bo „Tygrys i Żółw” to nie tylko atrakcja dla turystów, ale też artystyczna instalacja.
Tak samo jak w przypadku Parku Krajobrazowego Duisburg-Nord tak i Tiger & Turtle Magic Mountain warto odwiedzić po zmroku. 880 świateł LED umieszczonych w poręczach metalowej konstrukcji przepięknie ją oświetla!
Informacje praktyczne:
- Adres: Ehinger Straße, 47249 Duisburg
- Metalowa konstrukcja otwarta jest 24 godziny na dobę
- Wstęp do atrakcji jest darmowy
- Miejsce to najlepiej odwiedzić w godzinach wieczornych
- Do atrakcji dotrzesz tramwajem numer 903 do przystanku Tiger and Turtle. Bilet za przejazd to 2,90 EUR/os. Z przystanku Tiger and Turtle musisz przejść za fabrykę i wspiąć się po kamieniach na małe wzgórze.
IV. Kompleks kopalni i koksowni Zollverein w Essen (Zeche Zollverein)
To obowiązkowy punkt na mapie postindustrialnych atrakcji Zagłębia Ruhry i przysłowiowa wisienka na torcie. Kompleks kopalni (Zeche Zollverein) i koksowni (Kokerei Zollverein) stanowiły niegdyś największy tego typu obiekt w Europie. Jeśli to Cię nie przekonuje to mamy jeszcze jeden mocny argument, dla którego warto to miejsce odwiedzić. Otóż Zellverein nazywane jest najpiękniejszą kopalnią świata i widnieje na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Jak tego dokonało? Najpierw „wydarło” Matce Ziemi aż 240 mln ton węgla (pierwsze szyby wydobywcze powstały tu ponad 170 lat temu, kiedy to na 120 metrach pod ziemią natknięto się na węgiel). Następnie w nienaruszonym stanie przetrwało lata wojny i zawieruchy, a gdy w 1986 r. czarnego złota pod ziemią zabrakło – kompleks zamknięto i przekształcono w niezwykłe centrum kultury. Trudno tu dzisiaj spotkać umęczonych ciężką pracą górników. Zastąpili ich artyści i turyści z całego świata.
Na blisko stu hektarach dawnego kompleksu znajdziesz niezwykłe muzea, PACT – Centrum Tańca i Performance, w którym spotykają się artyści. Jest też basen, a zimą lodowisko. Dwa duże zbiorniki płuczki węglowej przekształcono w salę wykładową i kino 360 stopni. Można tu również uprawiać sport pośród nieczynnych fabrycznych pieców i taśmociągów. Rewitalizacja tego miejsca zakładała bowiem zachowanie starych budynków i struktur przemysłowych z jednoczesnym przekształceniem otaczających kompleks terenów w przestrzeń ogrodową ze ścieżkami spacerowo-rowerowymi. Na terenie Zollverein nie mogło też zabraknąć sekcji gastronomicznej. Znajdziesz tu restauracje, a popołudniami rozstawiają się food trucki serwujące słynne kiełbaski currywurst.
Podczas kilkugodzinnego zwiedzania Zeche Zollverein prześledzisz drogę, którą lata temu wędrował węgiel i zobaczysz miejsca, gdzie rafinowano koks. Zajrzysz do dwóch niezwykłych muzeów: Muzeum Ruhry opowiadającym o dziejach wielkich przemian regionu i Muzeum Red Dot, w którym co roku rozdawane się słynne „kropki” Red Dot Award, czyli najbardziej prestiżowe nagrody dla projektów wzorniczych zwane „Oskarami Designu”. Obiecujemy Ci, że tej wizyty nie pożałujesz!
Informacje praktyczne:
- Oficjalna strona Zeche Zollverein
- Adres: Gelsenkirchener Straße 181, 45309 Essen
- Kompleks czynny jest całą dobę
- Wstęp na teren kompleksu jest darmowy, za muzea (Muzeum Ruhry, Muzeum Red Dot) trzeba dodatkowo zapłacić.
- Do atrakcji dotrzesz linią 107 z przystanku Essen Hbf na przystanek Zollverein (Bstg 2)
V. Skywalk Phoenix West w Dortmundzie
To ostatnia postindustrialna atrakcja Zagłębia Ruhry jaką chcemy Ci polecić. Powstała ona w dawnym kompleksie przemysłowym, w którym do roku 1998 roku wytapiana była ruda żelaza. Obecnie po dawnym gazociągu Skywalk Phoenix West biegnie podniebna kładka, z której można podziwiać postindustrialne krajobrazy. Mostek prowadzi na szczyt wielkiego pieca, gdzie na wysokości 64 metrów znajduje się platforma widokowa. Podczas wycieczki z przewodnikiem dowiesz się interesujących faktów związanych z przeszłością i teraźniejszością tego miejsca. Co ciekawe teren wokół dawnej fabryki zamienił się w nowoczesną dzielnicę mieszkalno-wypoczynkową ze sztucznym jeziorem. Tuż obok niej usytuowany jest jeden z najpiękniejszych parków w Zagłębiu Ruhry -Westfalenpark w Dortmundzie. Miejsce idealne na odpoczynek po zobaczeniu poprzemysłowych atrakcji regionu.
Informacje praktyczne:
- Oficjalna strona Skywalk Phoenix West
- Adres: Gelsenkirchener Straße 181, 45309 Essen
- Wstęp do atrakcji jest biletowany. Obiekt zwiedza się z przewodnikiem
- Bilet należy zakupić on-line na konkretną godzinę
- Do atrakcji dotrzesz linią U46 ze stacji Dortmund Central Station do stacji Rombergpark, skąd następnie 800 m musisz pokonać pieszo.
Zagłębie Ruhry – informacje praktyczne
Jak dotrzeć do Zagłębia Ruhry?
Z Polski do Zagłębia Ruhry latają tani przewoźnicy tacy jak Ryanair i Wizz Air.
- Ryanair oferuje tanie połączenia na trasie Katowice – Dortmund (w rozkładzie letnim – 6x w tygodniu, w zimowym – 4x w tygodniu) oraz z Kraków – Dortmund (od października do marca)
- Wizz Air operuje na trasach: Wrocław– Dortmund, Katowice- Dortmund, Olsztyn – Dortmund oraz Gdańsk– Dortmund
Bilety można zakupić w bardzo okazyjnych cenach. Zaczynają się one już od 40 PLN/ os / jedną stronę (bez bagażu nadawanego).
Transport z lotniska w Dortmundzie do centrum:
Z lotniska w Dortmundzie do centrum miasta można dojechać na dwa sposoby:
I. Transport łączony VRR – bilet 2,80 euro/ os zakupiony w automacie na przystanku na lotnisku
- Autobus 490 z lotniska do dzielnicy Aplerbeck
- Potem tramwaj linii U47 z przystanku Dortmund-Aplerbeck do centrum Dortmundu
Przystanek linii autobusowej 490 znajduje się bezpośrednio przy terminalu (poziom odlotów/poziom 1).
II. Transport bezpośredni autobusem Airport Express – bilet 9 euro/os. zakupiony u kierowcy. Kursy odbywają się średnio co godzinę, a podróż trwa około 25 min. Autobus nie zatrzymuje się po drodze!
Przystanek linii AirportExpress znajduje się na placu przed dworcem (wyjście Königswall w kierunku City), w pobliżu postoju taksówek.
Jak poruszać się po Zagłębiu Ruhry?
Poszczególne miasta Zagłębia Ruhry są ze sobą bardzo dobrze połączone siecią kolei aglomeracyjnej VRR. W jej skład wchodzą też autobusy miejskie oraz tramwaje/metro. Z Dortmund Hbf koleją VRR bez problemu dotrzesz zarówno do Essen jak i Duisburga oraz pozostałych miast zagłębia. Pamiętaj jedynie o tym, że poszczególne miasta Zagłębia Ruhry znajdują się w różnych strefach A-D! Np. bilety obowiązujące w Dortmundzie mają taryfę (Preisstufe) A. Dla dalej oddalonych miast obowiązują taryfy od B-D w tym: taryfa B do Bochum, C do Essen, a do Duisburga.
- Bilet jednorazowy w taryfie A – 2,90 euro (na terenie Dortmundu)
- Bilet jednorazowy w taryfie B – 6 euro (czyli jak przemieszczasz się z Dortmundu do Bochum)
- Bilet jednorazowy w taryfie C -12,60 euro (czyli jak przemieszczasz się z Dortmundu do Essen)
- Bilet jednorazowy w taryfie B – 15,40 euro (czyli jak przemieszczasz się z Dortmundu do Duisburga)
Możliwy jest także zakup WelcomeCard Ruhr, w których oprócz biletów na komunikację wliczone są także bilety lub zniżki do poszczególnych atrakcji na terenie Zagłębia Ruhry. Karty dzielą się na: WelcomeCard West, WelcomeCard Sud i WelcomeCard Ost. Po więcej informacji w tym temacie odsyłamy Cię na stronę Metropole Ruhr Tourismus.
Nasza podróż do Zagłębia Ruhry odbyła się dzięki zaproszeniu Niemieckiej Centrali Turystycznej.